معاملات بر خط یا معاملات آنلاین چیست؟
معاملات بر خط در بورس از ابزارهایی است که توانست تحول گستردهای را در معاملات بورسی ایجاد نماید و از ابزارهای بسیار کاربردی است که فعالان در بورس لازم است با آن آشنایی داشته باشند. در گذشته معاملات سهام تنها در ایستگاه معاملاتی انجام میشد این در حالی است که در حال حاضر معاملات بر خط در بورس توسط سرمایه گذاران و در شبکه کارگزاری قابل انجام است. افراد معمولا سرمایه گذاری آنلاین را از طریق سیستمهای کامپیوتر و تلفنهای همراه انجام میدهند. معاملات در بورس در حال حاضر معمولا به دو شکل معاملات آفلاین و معاملات آنلاین انجام میگیرد که با توجه به این که معاملات آنلاین امروزه کارها را بسیار آسانتر کردهاند. در این مقاله پس از آشنایی با معاملات بر خط بورس شما را با نحوه ایجاد حساب آنلاین آشنا خواهیم کرد.
معاملات بر خط آنلاین (online traiding) چیست؟
در گذشته امکان معاملات تنها به صورت حضوری امکان پذیر بود این در حالی است که در در حال حاضر سرمایه گذاران میتوانند معاملات آنلاین خود را از طریق فضای آنلاین در هر جایی که هستند انجام دهند. تنها شکل غیر حضوری در گذشته ارتباط تلفنی از کارگزاری و درخواست معامله بود. به کمک معاملات بر خط سرمایه گذاران در هر نقطهای از دنیا که هستند بدون محدودیت مکانی میتوانند معاملات خود را از طریق فضای آنلاین انجام دهند.
تفاوت معاملات آنلاین و آفلاین
معاملات به دو شکل آفلاین و آنلاین انجام می گیرد. این دو نوع معامله تفاوتهایی دارند که مهمترین آنها نحوه انجام معاملات است. در معاملات آنلاین سهامدار از کارگزاری مجوز گرفته و می تواند در هر زمانی که بخواهد خرید و فروش سهام را شخصا انجام دهد. این در حالی است که در معاملات آفلاین لازم است افراد به کارگزاری-ها خبر داده و معاملات توسط آنها انجام میشود. بدیهی است که یک کارگزار چندین مشتری دارد. پس می-توان گفت انجام معاملات به روش آفلاین به مدت زمان بیشتری احتیاج دارد این در حالی که برای معاملات آنلاین در بورس در هر جایی و بدون محدودیت مکانی انجام میگیرد.
سامانه معاملات بر خط
Online Trading سیستم معاملات بر خط بورس است که به طور کامل تحت نظارت سازمان بورس فعالیت میکند. برای استفاده از این سامانه کافی است افراد تنها به اینترنت متصل باشند که این کار را میتوانند از طریق لپ تاپ، کامپیوتر و گوشی همراه انجام دهند. هنگامی که سهامدار وارد سامانه میشود میتواند اطلاعات بسیاری در مورد بازار به صورت لحظهای دریافت کند. برای این که افراد بتوانند از معاملات آنلاین استفاده کنند کافی است سهامدار کد معاملاتی را از کارگزاری دریافت نموده و به صورت کتبی درخواست استفاده از معاملات آنلاین را اعلام نماید.
۳ محدویتمعاملات آنلاین در بورس
مانند هر ابزار دیگری در بورس معاملات آنلاین در بورس نیز محدودیتهایی دارد که لازم است افراد نسبت به آنها آشنایی لازم داشته باشند از جمله این محدودیت ها میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
محدودیت زمانی
ساعت ورود برای انجام معاملات آنلاین از ساعت ۸ صبح تا ۱۲ است. علاوه بر این زمانی که نمادها در حال باز شدن هستند افراد نمیتوانند ثبت سفارش کنند. از دیگر محدودیتهای زمانی میتوان گفت کسانی که معاملات آنلاین انجام میدهند از ساعت ۱۱:۵۵ تا ۱۲ نمی توانند وارد سفارشات day شوند و مزایای معاملات سهام به علاوه در ده دقیقه پایانی پیش گشایش یعنی بین ساعات ۸:۵۰ تا ۹ نمیتوان سفارشی را حذف کرد.
محدودیت در حجم سفارشات
در معاملات بر خط محدودیتی در حجم سفارشات وجود ندارد و فقط محدودیتهای عادی وجود دارد. میزان حجم همه مشتریان یکسان بوده و در سیستم معاملاتی وجود دارد.
محدودیت در نوع سفارش
یکی دیگر از محدودیتهای معاملات آنلاین محدودیت در حجم و قیمت مشخص است. سفارشات مجاز بر حسب قیمت و بازه زمانی در سایت قرار میگیرند.
مزایای استفاده از معاملات آنلاین در بورس چیست؟
از جمله مزایای معاملات آنلاین عبارتاند از:
-
و بدون واسطه
- انجام معاملات بدون اتلاف وقت
- انجام فرایندهای مالی بدون مراجعه حضوری
- گرفتن گزارش از حساب شخصی
- مشاهده سبد سهام و محاسبه ضرر، سود و … .
- دسترسی به ابزارهای تحلیلی در صورت تمایل
- دسترسی دائمی به بازار بدون داشتن محدودیتهای مکانی
- کمتر شدن ریسکهای ناش از اشتباهات در حین معامله
- استفاده از خدمات برخی از کارگزاریها
سخن آخر
معاملات بر خط آنلاین با وجود محدودیتهایی که دارند اما توانستهاند در پیشبرد معاملات بورسی نقش گستردهای داشته باشند. با استفاده از این روش افراد بدون اتلاف وقت میتوانند سفارشات خود را انجام دهند و بدون محدودیت مکانی در هر جای دنیا که هستند اقدام به سفارش و فروش سهام به صورت آنلاین نمایند.
برای یادگیری “قوانین معاملاتی” مسیر زیر را به شما پیشنهاد میکنیم:
مزایای معاملات سهام
آیا تا این لحظه واژه معاملات الگوریتمی به گوشتان خورده است؟ زمانی که معاملات بورس راه اندازی شد، سرعت پردازش در رایانهها به شکل امروزی نبود و این بازارها به وجود آنها وابسته نبود. بنابراین در آن زمان معاملات به صورت دستی و حضوری و بطور سنتی انجام میشد. هر شخصی برای خرید یا فروش سهام در بازار بورس ایران باید خود را به خیابان حافظ میرساند تا اولا از روی تابلو قیمتهای به روز شده را ببیند و سپس برای خرید یا فروش سهم خود لازم بود فرمهای مربوطه را پر میکرد.
امروزه اما به لطف پیشرفت در سیستمهای نرمافزاری و سختافزاری و در دسترس بودن اینترنت، در حالی که در خانه یا محل کار خود در حال نوشیدن یک چای گرم هستید تنها با وارد شدن به سایت کارگزاری خود و با زدن یک دکمه میتوانید سهام خود را خریداری یا بفروش برسانید.
اما در حال حاضر نرم افزارها و سخت افزارهای رایانهای، کار را برای ما از این هم راحتتر کردهاند. دکمهای را که معاملهگر بدون استراتژی خاصی برای خرید یا فروش سهم خود با هر حالت روحی و روانی میزند نیز رایانه عهده دار آن است و معاملات را بدور از هیچ استرس روحی و روانی و با توجه به استراتژی معاملاتی میخرد و یا میفروشد.
حال کمی فراتر می رویم میخواهیم معاملات هوشمندانهتر انجام شود مثلا اول شرایط بازار را بسنجد و بعد میزان سرمایه را چک کند و سپس وارد معامله شود، به این گونه معاملات که هوشمندی خاصی دارند، معاملات الگوریتمی میگویند.
اگر بخواهیم به زبان ساده معاملات الگوریتمی را بیان مزایای معاملات سهام کنیم، به هر نوع معامله هوشمندانه که به صورت خودکار توسط رایانه برنامهریزی شود را معاملات الگوریتمی میگویند که این کار نیز با زبان پایتون قابل دسترسی خواهد بود.
به عبارت دیگر معامله کردن در بازار با استفاده از کامپیوتر بهصورت تمام اتوماتیک یا نیمه اتوماتیک که در آن کامپیوتر با استفاده از الگوریتمی که به آن داده شده، در بازار(ها) جستجو میکند و فرصتهای معاملاتی را شکار میکند، معاملات الگوریتمی میگویند. بسیاری از الگوریتمهای موفق، مبتنی بر هوش مصنوعی عمل میکنند که دقت و سرعت بالایی دارند.
مزایای معاملات الگوریتمی
از مهمترین مزایا و محاسن استفاده از الگوریتم و دانش کامپیوتر در معاملات میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
شناسایی سهام (یا انواع دیگر دارایی) مناسب سرمایهگذاری در سریعترین زمان ممکن و قبل از تغییرات چشمگیر
انتخاب بهترین نقطه ورود و خروج به یک دارایی
رصد و بررسی همزمان تمامی بازار بهصورت خودکار
به حداقل رسیدن احتمال خطاهای دستی در ثبت سفارش خرید و فروش
استفاده از دادههای واقعی برای بررسی درستی استراتژیهای مختلفی که در ذهن دارید! یعنی اگر استراتژی معاملاتی مد نظرتان را در سالهای گذشته انجام میدادید چند درصد سود کسب میکردید و آیا استراتژی مناسبی بوده یا خیر؟!
علم داده در بازارهای مالی
در چند سال اخیر توجه به علم داده و اهمیت آن در بازارهای مالی مزایای معاملات سهام به طرز چشمگیری در بین شرکتهای فعال در بازارهای مالی کشور افزایش یافته است. با این حال تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله زیادی وجود دارد. بسیاری از شرکتهای سرمایه گذاری، سبدگردان ها، کارگزاری ها، بانک ها و بیمه ها به صورت سنتی به انجام امور محوله می پردازند و از موهبت علم داده در تکمیل و تسریع وظایف فعلی و ایجاد فرصت های کسب و کاری جدید توسط علم داده آگاهی لازم را ندارند.
علاوه بر معاملات الگوریتمی که به آن پرداختیم از علم داده برای مدیریت خودکار ریسک، کشف تقلب ها، تجزیه و تحلیل مصرف کننده ها و بررسی رفتار آنها، مبحث قیمت گذاری، توسعه محصول و . نیز استفاده میشود.
کلان داده (Big Data) اصطلاحی است که برای توصیف داده هایی به کار می رود که با سرعت زیاد، در حجم بالا و تنوع گسترده تولید میشوند. تجزیه و تحلیل این داده ها با روش های سنتی و دستی قابل اجرا نیست. یکی از ابزارهایی که برای تحلیل کلان داده استفاده می شود استفاده از زبان برنامه نویسی پایتون است.
زبان برنامه نویسی پایتون در بازارهای مالی برای تحلیل بیگ دیتا استفاده زیادی دارد. پایتون با تجزیه و تحلیل داده های خام میتواند آنها را به اطلاعات مفیدی تبدیل کند که برای تصمیم گیری بهتر و به حداکثر رساندن خروجی کسب وکار اهمیت بسزایی دارند.
پایتون در بازارهای مالی
پایتون ( Python ) یک زبان برنامهنویسی چند هدفِ و متن باز است. این زبان به دلیل فلسفهی وجودی آن یعنی «خوانایی و سادگی» طی گذشت حدود 30 سال که از طراحی آن گذشته توانسته محبوبیت زیادی کسب کند. در عین حال این زبان یکی از قدرتمندترین زبانهای برنامهنویسی حال حاضر دنیا به حساب میآید.
کتابخانههای متنوع پایتون به همراه جامعه برنامهنویسان گسترده این زبان، همواره پایتون را در ردههای نخست محبوبترین زبانهای برنامهنویسی قرار داده است. این زبان در طیف وسیعی از موضوعات همچون طراحی وبسایت، امنیت و شبکه، هوشمصنوعی، دیتاساینس، ریزپردازندهها و . مورد اقبال فراوان قرار گرفته است.
مزایای معاملات سهام نیاز به دانستن این زبان محدود به رشتههای مهندسی نرمافزار نمیشود، بلکه متخصصین رشتههای دیگر چون پزشکی، اقتصاد، علوم انسانی، مدیریت مالی و. نیز آشنایی با این زبان را نیاز خواهند داشت، چراکه در دنیای امروز با کلان داده ها ( Big Data ) سروکار داریم؛ تحلیل دقیق و به موقع کلان داده ها در صنعت مالی می تواند کمک شایانی برای تحلیلگران و کارشناسان این حوزه به حساب آید.
آموزش گام به گام معامله گری در بورس
معامله گری در بورس درست مانند دیگر فعالیتهای بازارهای سرمایه گذاری، نیازمند برخورداری از دانش، مهارت و تجربه بالاست.
چرا که در بورس، گزینههای سرمایه گذاری مختلف و ابزارهای معاملاتی گوناگونی وجود دارد که شناخت آنها تأثیر زیادی در افزایش احتمال موفقیت شما دارد و با اتخاذ تصمیمهای درست، نتیجه نهایی میتواند شما را شگفت زده کند.
معامله گری در بورس نکات و متدهای زیادی دارد که برای کسب آنها باید سالها در این بازار فعالیت کنید و خودتان آنها را به صورت تجربی کسب کنید، البته کسب تجربه در بازار بورس به این معنی نیست که شما نیاز به آموزش نخواهید داشت ولی آموزش صرف نمیتواند شما را تبدیل به یک معامله گر حرفهای کند. به عبارت دیگر، تجربیات میتوانند بهترین معلم و راهنما برای سرمایه گذاری موفق در بورس باشند؛ اما راه دیگر، استفاده از تجربیات سایرین است زیرا احتمالاً همه آنقدر وقت نداشته باشند تا از طریق تجربه، به رموز معامله در بورس پی ببرند. در عوض شما میتوانید با آموزش با انواع روشهای معاملاتی در بازار بورس و سهام آشنا شوید و نکات ارزشمندی را در زمینه معامله گری در بورس کسب کنید. به همین دلیل در این مقاله سعی کردهایم شما را با یکسری مفاهیم پایهای معامله گری در بورس آشنا کنیم و به برخی موضوعات مرتبط در این زمینه بپردازیم.
فهرست عناوین مقاله:
بورس چیست؟
کلمه بورس در زبان فرانسوی به معنی کیف پول است. با این حال برای درک بهتر واژه بورس، بهتر است قبل از هر چیز با مفهوم بازار آشنا شوید. بازار به جایی گفته میشود که در آن خریداران و فروشندگان فعالیت دارند؛ به عبارت سادهتر، هرگاه شرایطی فراهم شود که خریداران و فروشندگان بتوانند با هم رابطه برقرار کنند یا به توافقی برسند و معاملهای بین آنها انجام پذیرد، در واقع بازار شکل گرفته است؛ بنابراین بازار محدود به یک مکان خاص نیست و هر فعالیت اقتصادی را که در آن خریدار و فروشندهای وجود داشته باشد، میتوان بازار دانست.
انواع بازار بورس
انواع بازار بورس را می توان به سه دسته کلی طبقه بندی کرد:
بورس کالا: به بازاری که در آن خرید و فروش کالاهای معینی صورت میگیرد مزایای معاملات سهام و به صورت منظم و دائمی فعال است، بورس کالا میگویند. معمولاً در بورس کالا مواد اولیه و مواد خام مورد معامله قرار میگیرد.
به طور کلی هر بورس کالایی را با عنوان همان کالایی که در آن معامله میشود، نام گذاری می کنند، نظیر بورس نفت یا بورس گندم.
بورس اوراق بهادار: داراییهای مالی از جمله سهام، اوراق مشارکت و غیره در بورس اوراق بهادار مورد معامله قرار میگیرند.
در ایران، به بازار خرید و فروش اوراق بهادار که به صورت دائمی و رسمی در محل معینی تشکیل میشود بورس اوراق بهادار میگویند.
بورس ارز: همان طور که از نام این بورس مشخص مزایای معاملات سهام است، خرید و فروش پولهای خارجی در آن انجام میشود.
این بورس در ایران فعال نیست اما در کشورهای پیشرفته فعالیت چشمگیری دارد.
سهم یا سهام چیست؟
چنانچه سرمایه شرکتهای سهامی را به قسمتهای مساوی تقسیم کنیم هر قسمت برابر با یک سهم میشود. این سهمها، نشان دهنده میزان مشارکت، تعهدات و منافع صاحب آن در شرکت سهامی است. غالباً دارنده سهم نمیتواند به نسبت سهم خود برای مالکیت بخشی از داراییهای شرکت ادعایی داشته باشد ولی، به اندازه سهم خود در شرکت، حق و حقوق دارد. بر اساس این حق و حقوق، سهامدار میتواند از منافع شرکت استفاده کند، در مجمع عمومی رأی دهد و در صورتی که شرکت منحل شود، از دارایی شرکت سهم خواهد برد.
معمولاً سهام شرکتها به دو نوع سهام عادی و سهام ممتاز تقسیم میشوند. سهام ممتاز که در ایران به فروش نمیرسد، نوعی بدهی شرکت به مالک سهام ممتاز است و غالباً دارای نرخ سود یا بهره معین است.
معامله گر کیست؟
معامله گر به کسی گفته میشود که در هر بازاری خرید و فروش انجام میدهد. در ادبیات متداول در بازار، تریدر یا معامله گر کسی است که مدت زمان خرید و فروشهایش کوتاه است و در اغلب موارد از فراز و فرودهای قیمت در بازار سود کسب میبرد. البته شاید این کار آسان به نظر برسد ولی در واقع انجام این کار نیازمند تحلیل و مهارت بالا به منظور شناخت بازار هدف است زیرا شناخت روند بازار در بازههای زمانی کوتاه مدت امکان به وجود آمدن ریسک بالا در معامله را زیاد میکند.
نقطه تفاوت میان سرمایه گذاران یا Investors و معامله گران یا Traders زمان است. همان طور که گفتیم، مدت زمان حضور معامله گران در معاملات کوتاه است و به طور معمول زمان حضور معامله گران در یک معامله، کوتاه مدت یا میان مدت است ولی سرمایه گذار دید بلند مدتی به بازار دارد و غالباً درگیر نوسانات کوتاه مدت بازار نمیشود و از تحلیلهای بنیادی یا همان فاندامنتال استفاده میکند.
انواع معامله گر در بورس
· معامله گر روزانه یا Day Trader
معامله گران روزانه شناختهترین سبک معاملاتی را دارند. در این سبک از معامله خرید و فروش دارایی در یک روز اتفاق می افتد. در واقع یک معاملهگر روزانه موقعیتهای معاملاتی را که در یک روز گرفته است پیش از پایان همان روز میبندد و هیچ معاملهای را در طول شب باز نگه نمیدارد. معمولاً این نوع از معامله گری در بورس توسط معامله گران حرفهای و با کمک ابزارهای مالی انجام میشود.
در این سبک معاملاتی، معامله گران باید بر احساسات خود تسلط داشته باشند تا بتواند موقعیتهایی را شناسایی کنند که در پایان روز به هدفی که تعیین کردهاند، برسند. معمولاً در این سبک معاملات، نسبت به سبکهای دیگر معاملاتی نوسانات زیادی وجود دارد.
· معامله گران نوسانی یا Swing Traders
معاملهگری نوسانگیر یک متد معاملاتی است که در آن، در یک مدت زمان کوتاه تا متوسط به تغییرات قیمت توجه میشود. در واقع تارگت معامله گری نوسانگیر، دستیابی به سود از نوسانات قیمتی است که معمولاً طی چند روز تا چند هفته اتفاق میافتد. معامله گران نوسان گیر با آغاز نوسانات بزرگ یا کوچک شروع به خرید یا فروش دارایی مورد نظر میکنند.
هنگامی که روندی قوی در بازارهای مالی رخ میدهد فرصتی مناسب برای معامله گران به وجود میآید تا بهترین عملکرد خود را نشان دهند. تا هنگامی که روند قوی در بازار جریان داشته باشد و مدت زمان روند مورد نظر طولانی شود، سود معامله گران نوسانگیر هم دو چندان خواهد شد. بدیهی است در بازاری که مدام در حال حرکت است و به هر دو سو، نوساناتی را انجام میدهد، به تدریج نوسانگیری دشوارتر از دیگر روشهای موجود در بازارهای مالی میشود.
· معامله گران بلند مدت یا Position Trading
در این نوع معامله که به آن سرمایه گذاری هم میگویند، معامله گران با توجه به مباحث فاندامنتال و اقتصاد کلان سعی میکنند تا حرکت قیمت در بلند مدت را پیش بینی کنند و بین ۱ ماه تا ۱ سال یا حتی بیشتر در یک معامله باقی می مانند.
معمولاً معامله گران بلند مدت تمایل به استفاده از نمودارهای بلند مدت نظیر نمودارهای ماهانه و هفتگی دارند. در این نوع معامله، معامله گران نیازی به رصد دائم بازار ندارند. معامله گری در بورس بلند مدت دقیقا برعکس معامله گری در بورس روزانه است. در واقع معامله گران بلند مدت تاکید بیشتری بر عملکرد بلند مدت یک دارایی دارند.
هدف اصلی این معامله گران، شناسایی و کسب سود از روند قیمتی است که احتمالاً برای دورههای زمانی نسبتاً طولانی ادامه خواهد داشت.
انواع معاملات در بورس
انواع معاملات در بورس با توجه به مقررات حاکم بر بورس تعیین میشود. معاملات سهام در بورس در انواع مختلف انجام میشود که عبارتند از:
۱. معاملات عادی یا خرد
معاملات عادی آن دسته از قراردادها هستند که در تمام روزهای کاری بورس برای خرید و فروش سهام انجام میشوند. معامله خرد عنوانی است که فعالان بازارهای مالی و معامله گران به این معاملات روزمره اطلاق میکنند و در مقررات چنین عنوانی به کار نرفته است. انجام معاملات عادی مشمول شرایط و مقررات مخصوص به خود است.
۲. معاملات عمده
معاملات عمده به معاملاتی گفته میشود که در آن حجم زیادی از سهام یک شرکت مورد معامله قرار میگیرد و قیمت آن با قیمت تابلوی سهم متفاوت و به طور کلی بالاتر از آن است. معمولاً در این نوع از معاملات، دامنه نوسان و محدودیت حجمی رعایت نمیشود. به طور کلی یکی از دو شرط زیر در معاملات عمده باید وجود داشته باشد:
- تعداد سهام مورد معامله از درصد معینی از کل سهام آن شرکت بیشتر باشد.
- حجم معاملات در دوره معین، از کل حجم معاملات بازار بیشتر باشد.
به طور کلی معاملات عمده در دو نوع اصلی وجود دارند که عبارتند از:
معامله عمده نوع اول: معاملاتی هستند که تعداد سهام قابل معامله در آنها بیشتر یا مساوی ۵ درصد از سرمایه شرکت است.
معامله عمده نوع دوم: معاملاتی هستند که تعداد سهام قابل معامله در آنها بیشتر یا مساوی یک درصد و کمتر از ۵ درصد سرمایه شرکت است.
دامنه نوسان قیمت و ساعات معامله عمده
دامنه نوسان قیمت مجاز برای نماد معاملاتی عمده در بازار بورس و فرابورس نظیر بازار عادی است. اما بر طبق یکسری شرایط این دامنه میتواند دچار تغییراتی شود.
۳. معاملات بلوکی
معاملات بلوکی به معاملاتی گفته میشود که در آن محدودیت حجمی و محدودیت قیمتی اعمال نمیشود. در این معاملات، سفارش برای خرید و فروش بخش بزرگی از سهام یک شرکت ثبت میشود. این معامله با هدف انتقال سهام یک شرکت به شخص حقوقی دیگر ولی بدون تأثیر زیاد بر قیمت جاری سهم انجام میشود.
به طور کلی، بازار بلوکی بازاری مجزا است که شرایط معامله خاصی دارد. به دلیل این که اغلب اوقات، قیمت معامله شده در معاملات بلوکی بیشتر از قیمت تابلوی سهم است؛ بعد از انجام معامله، انتظار رشد قیمت میرود. به طور معمول با انتشار آگهی عرضه بلوک با قیمتی بالاتر از قیمت تابلو، تقاضا در سهم افزایش مییابد، به همین دلیل میتوانیم، معامله بلوکی را نشان مثبتی در سهم در نظر بگیریم.
برای مطالعه بیشتر مقاله آشنایی با ولوم تریدینگ و آموزش آن را پیشنهاد میدهیم
مزایای بازار معاملات بلوکی
بازار معاملات بلوکی بازاری جدید میان سهامداران اصلی یک شرکت است که مزایای معاملات سهام مزایای فراوانی دارد، از جمله:
- عدم تأثیرگذاری بر بازار خرد
- انعطافپذیری بیشتر در تنظیم و مدیریت عرضه و تقاضا
- کاهش هزینههای معاملاتی
- امکان انجام فرآیند تسویه وجوه معامله خارج از اتاق پایاپای
- افزایش کارایی بازار با بهبود نقد شوندگی
دامنه نوسان قیمت و ساعات معامله بلوکی
دامنه نوسان مجاز قیمتی برای معاملات بلوکی مانند مزایای معاملات سهام بازار خرد است. قیمت مرجع برای معامله بلوکی، همان قیمت روز بازار است. ساعت معامله در بازار بلوکی نیز همانند بازار عادی سهم است.
مهمترین مزایای معامله گری در بورس برای اشخاص
- امکان کسب سود بیشتر
امکان شروع به کار معامله گری با سرمایه پایین - امکان شرکت در معاملات با هر میزان سرمایه
- فراهم آوردن استقلال شغلی و فکری برای معاملهگران
- امکان انجام معاملات بدون وابستگی زمانی و مکانی
- دستیابی به سودهای کلان با معامله گری در بورس
- امکان معامله کردن بدون وسیله و ابزار خاص و فقط با ابزار ابتدایی
- نقد شوندگی بالای سرمایه نسبت به سایر روشها
مهمترین معایب معامله گری در بورس برای اشخاص
- پیگیری و یادگیری مداوم و منضبط بودن در این حرفه ضروری است.
- امکان ایجاد هیجان و تنش روانی در فرد به واسطه معامله گری در بورس
- از نظر فکری و کاری انجام معاملات در بازار بورس و سرمایه، مشکلساز و طاقت فرسا خواهد بود.
- گاهی تحریمها و دردسرهای ناشی از آن برای فرد مشکل ساز خواهد شد.
- اگر معاملات قابل کنترل نباشند، ریسک زیادی ایجاد میشود و حتی احتمال از دست رفتن سرمایه نیز وجود دارد.
سخن پایانی
معامله گری در بورس امروزه یکی از حرفههای حساس و البته پر درآمد محسوب میشود و معمولاً معامله گران با توجه به شناخت شخصیتی که از خود دارند تعیین میکنند که چه نوع سبک معاملاتی را انتخاب کنند. در این مقاله، انواع مختلف سبکهای معامله گری در بورس را شرح دادیم تا با آنها آشنا شوید اما به این نکته توجه کنید که بورس یک سیستم زنده و پویاست و برای موفقیت در آن باید مدام خود را به روز نگه دارید.
بازار خارج از بورس (OTC)
بازار خارج از بورس یا Over The Counter market، بازاری غیرمتمرکز است که در آن فعالان بازار سهام، کالاها، ارزها یا سایر ابزارها را مستقیماً بین دو طرف و بدون صرافی یا کارگزار مرکزی معامله میکنند. بازارهای فرابورس مکان فیزیکی ندارند و تجارت به صورت الکترونیکی انجام میشود، این بسیار متفاوت از سیستم بازار حراج است. به دلیل مقررات سخت، برقراری برخی الزامات دشوار در پذیرش و عدم توانایی برآوردن سلایق تمامی سرمایهگذاران از سوی بورس، بازارهای خارج از بورس با استقبال روز افزونی از جانب سرمایهگذاران و بنگاههای اقتصادی و مالی رو به رو شدند.
گسترش فرهنگ سرمایهگذاری در اوراق بهادار، تنوع ابزارهای مالی و تعدد خدماتدهندگان بازار، نیاز به بازارهایی با تنوع و انعطافپذیری بیشتر را در بازار خارج از بورس نمایان میکند. در کنار بازارهای نظام یافته همانند بورس، بازار خارج از بورس نقش به سزایی در تسهیل مبادلات اوراق بهادار و جذب سرمایه دارد. امکانات الکترونیکی، انجام این معاملات را در هر ساعتی از شبانه روز میسر ساخته است؛ به دلیل فقدان ضوابط محدودکننده در این بازار، شرکتها و موسساتی که بر عرضه اوراق بهادار خود مبادرت میورزند، بسیار بیشتر از بازار بورس است. معاملات بازار خارج از بورس با ریسک زیادی همراه است؛ البته افراد از این ریسک زیاد استقبال میکنند، زیرا در قبال آن سود احتمالی زیادی نیز وجود خواهد داشت.
در دنیا سه نوع بازار خارج از بورس وجود دارد:
بازار معاملاتی سنتی: در این بازار معاملهگران قیمتهای خود را پیشنهاد میدهند و قیمت قابل اجرا از طریق تلفن و یا سایتهای اینترنتی اعلام میگردد. اینگونه معاملات، معامله دو طرفه نامیده میشود، چرا که دو طرف معامله از قیمتی که در یک مقطع زمانی توسط تلفن ارائه میشود، مطلع میگردند.
بازار معاملاتی الکترونیکی: این بازار از استاندارد کمتری برخوردار میباشد و فاقد قرارداد از پیش تعیین شده و معاملات مشتقه شفاف است.
بازار معاملاتی بهینه: بازار اینگونه معاملات ترکیبی از دو بازار سنتی و الکتریکی است و معاملهگران براساس آنها به معاملات الکترونیکی میپردازند. معاملهگران قیمت خرید و فروش خود را به اطلاع سرمایهگذاران بازار میرسانند. معاملهگر در این معامله به عنوان طرف معامله در هر قرارداد عمل میکند و نصف ریسک اعتباری (نوسانات منفی در قیمت) در بازار را متحمل میشود.
تفاوتهای بورس و فرابورس
تفاوت بین بازار بورس و فرابورس بسیار مشهود است :
1) بورس یک نهاد یا سازمان معاملاتی است که بستری را برای خرید و فروش اوراق بهادار شرکتهای تجاری فراهم میکند. فرابورس یک بازار معاملاتی غیر متمرکز محسوب میشود که معاملهگران در آن از طریق شبکههای ارتباطی مختلف نظیر اینترنت و تلفن با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند.
2) قیمت اوراق بهادار در بازار فرابورس توسط معاملهگران تعیین میشود، اما قیمت اوراق بهادار در بورس از طریق نیروی عرضه و تقاضا تعیین میشود.
3) شرکتهای کوچک که نمیتوانند الزامات ورود به بورس را برآورده کنند، معمولاً دارایی خود را وارد بازار فرابورس میکنند. اما کمپانیهای تجاری بزرگ برای خرید و فروش سهام خود، از طریق بورس اقدام میکنند.
4) بورس دارای یک مکان فیزیکی است و معاملات در آن بر اساس روش مناقصهای انجام میپذیرد؛ فرابورس عموماً مبتنی بر تماسهای تلفنی و اینترنت اداره میشود.
5) ساعت کاری در بورس مشخص است، در صورتی که امکان معامله در بازار فرابورس در هر زمانی امکانپذیر است.
6) شفافیت مالی سهام شرکت در بازار بورس بیشتر از فرابورس است.
7) در بازار بورس فقط آن اوراق بهاداری که از نظر کیفیت و کمیت در حد استاندارد قرار دارند، معامله خواهند شد، اما قراردادهای معاملاتی در فرابورس بر اساس الزامات مورد نیاز معاملهگران تنظیم میشوند.
مزایا و معایب استفاده از معاملات بازار خارج از بورس
- شرکتهای کوچک به علت آن که در لیست استاندارد بورس قرار ندارند، شرایط لازم برای سرمایهگذاریهای بزرگ را ندارند. یکی از مزایایی که بازار معاملات خارج از بورس ایجاد میکند، فراهم کردن بستر معاملاتی برای این شرکتهای کوچک با نقدینگی کم است.
- روش معاملاتی مقرون به صرفه و اقتصادی، از جمله عواملی است که شرکتها را به انجام معاملات در این بازار علاقهمند میکند.
- عمومی بودن این معاملات، باعث نگرانی کمتر سرمایهگذاران میشود.
- فروشندگان متناسب با بودجه و استراتژی خود، میتوانند در عرضه اولیه و ثانویه سهام، فعالیت کنند.
- معاملات در این نوع بازارها، به سرمایهگذاران آزادی بیشتری برای انتخاب معاملات، مانند شرکت در بازارهای اولیه و ثانویه میدهند.
- سیستم معاملات OTC یک سیستم تجاری شفاف و بدون مشکل میباشد.
- ارتباط نزدیک بین دو گروه سرمایهگذار و فروشنده وجود دارد، به این صورت که اطلاعات موجود در بازار به صورت مستقیم و در زمان کمتری بین گروه در جریان است.
- بازار خارج از بورس بدون تمرکز است و نمیتوان تمرکز آن را در یک نقطه دید. معاملات بازار OTC به صورت الکترونیکی و مستقیم بین دو طرف معامله صورت میگیرد.
- برای سرمایهگذاران و شرکتها، بازارهای خارج از بورس کارایی بیشتری در مقایسه با بازارهای متداول بورس دارند.
- سرمایهگذار و فروشنده به راحتی میتوانند در معاملات بزرگ شرکت کنند و نیاز به گذراندن دوره آموزشی یا کتاب و غیره ندارند.
ضرورت تشکیل بازارهای خارج از بورس
دلایل زیادی برای ضرورت تشکیل بازارهای خارج از بورس وجود دارد:
1) بازار خارج از بورس به صورت گسترده در سایر کشورها انجام میشود و ظرف مناسبی برای بهکارگیری ابزارهای مالی است، ولی در ایران این امکانات به خوبی موجود نیست.
2) تشکیل این بازارها برای توسعه بازار مالی و رشد اقتصادی لازم است.
3) امکان معامله سایر اوراق بهادار و انعطافپذیری هزینه معاملات در بازارهای خارج از بورس در مقایسه با بورس وجود دارد.
4) مقررات سخت و دست و پاگیر، برقراری الزامات پذیرشی دشوار از سوی بورس و انعطافپذیری بازار خارج از بورس در این زمینه، محبوبیت بیشتری را برای این بازار به ارمغان داشته است.
5) عدم انعطافپذیری بورس در برآورده نمودن تمامی نیازها و سلایق سرمایهگذاران وجود دارد.
6) لزوم ساماندهی و نظارت بازارهای خارج از بورس که به صورت غیررسمی و غیرمتمرکز فعالیت میکنند.
7) بحران سرمایهگذاری در بازار اولیه کاهش مییابد.
8) روند ایجاد زیرساختهای لازم برای دستیابی به بازارهای الکترونیکی تسریع مییابد.
9) ضرورت جذب سرمایههای سرگردان به سرمایهگذاری، کاهش تورم، اصلاح ساختار اقتصادی و غیره از دیگر دلایل تشکیل این بازارهاست.
معایب و مزایای دامنه نوسان
در چند روز اخیر موضوع افزایش دامنه نوسان مجددا توجه اهالی بازار سرمایه را به خود جلب کرده است؛ محدودیتی که خیلیها آن را عاملی برای جلوگیری از نوسانهای هیجانی میدانند و معتقدند اگر این محدودیت وجود نداشته باشد ممکن است در مدت کوتاهی سهامداران، بخش بزرگی از سرمایهشان را از دست بدهند. اما در طرف مقابل گروهی دیگر این محدودیت را مقصر اصلی ریزش بورس در دو سال اخیر میدانند. البته نباید این نکته را فراموش کرد که به طور کلی دامنه نوسان، ابزاری برای کنترل نوسانهای شدید بازار سهام است. مفهومی که برای حمایت از سهامداران خرد و مبتدی طراحی شده است و هماکنون بخش قابل توجهی از تعلل موجود برای کنار گذاشتن آن هم معطوف به تبعاتی احتمالی است که میتواند برای این گروه از سهامداران به وجود آید. در ادامه به بررسی معایب و مزایای حذف دامنه نوسان خواهیم پرداخت.
مزایای حذف دامنه نوسان:
1- یکی از اصلیترین و مهمترین حسنهای حذف دامنه نوسان، جمع شدن بساط صفنشینی است. زمانی که محدودیتی برای دامنه نوسان وجود نداشته باشد، قیمت سهام تا زمانی که تقاضا و عرضه وجود داشته باشد بالا و پایین میرود و دیگر شاهد تشکیل صف روی مرز دامنه نخواهیم بود. موافقان حذف دامنه نوسان اعتقاد دارند در صورتی که این محدودیت وجود نداشته باشد، بازار سهام در زمان رشد و سقوط هیجانی، خیلی زودتر به تعادل میرسد و معاملات به حالت عادی بر میگردد.
2- گروهی از منتقدین دامنه نوسان بر این اعتقادند که وجود این محدودیت منجر به ناکارایی بورس میشود. زیرا وقتی ارزش ذاتی سهم به دلیل انتشار اخبار و تغیـیر عوامل اقتـصادی کاهش یا افزایش مییابد، لازم است قیمت سهم نیز متناسب با آن تغییر یابد و هرچه این دو، یعنی ارزش ذاتی و قیمت سهم به یکدیگر نزدیکتر باشند، بازار کاراتر خواهد بود و شرکتها و سرمایهگذاران تصمیمات منطقیتری را اتخاذ میکنند. همچنین، هرچه میزان کارایی بازارها کاهش یابد و چنین ریسکهایی افزایـش یابد، سرمایهگذاران علاقه کمتری برای تحلیل و سرمایهگذاری در آن بازار خواهند داشت.
3- از جمله دیگر مزایایی که موافقان حذف دامنه نوسان عنوان میکنند، این است که با حذف دامنه نوسان حجم معاملات و نقدشوندگی سهام افزایش پیدا میکند. چرا که در شرایط فعلی خیلی از سهامداران تمایلی به خرید سهام در صف فروش یا تمایل به فروش آن در صف خرید ندارند. این موارد با حذف دامنه نوسان کاملا معکوس میشوند، چون در این صورت زمانی که فشار عرضه افزایش پیدا کند، سهامدار عمده به منظور حفاظت از داراییهای خود با خرید سهام از ریزش قیمت آن جلوگیری خواهد کرد و شاهد افزایش حجم معاملات خواهیم بود.مزایای معاملات سهام
معایب حذف دامنه نوسان:
1- ضعف قدرت تحلیل یکی از دلایلی است که مخالفان حذف دامنه نوسان مطرح میکنند. این گروه از افراد معتقدند در بازاری میتوان دامنه نوسان را حذف کرد که از قدرت تحلیل بالایی برخوردار باشد و خرید و فروش اکثر معاملهگران آن بر اساس تحلیل صورت بگیرد نه بر اساس شایعات و بدون منطق.
2- دلیل دیگری که موافقان وجود دامنه نوسان به آن اشاره میکنند ذکر این نکته است که با وجود دامنه نوسان، سرمایهگذاران فرصت کافی دارند که اخبار مهم و جدید را مجددا ارزیابی کنند و به صورت ناآگاهانه معامله نکنند. به این ترتیب وقوع واکنشهای احساسی و نسنجیده در بازار کاهش مییابد.
3-ضعف عمق بازار و نبود بازار گردانهای قوی و حرفهای، دلیل دیگری است که موافقان دامنه نوسان بر آن تاکید دارند. ذکر این نکته ضروری است که با حذف محدودیت دامنه نوسان، در صورتی که حجم معاملات در یک نماد پایین باشد و بازارگردانها به وظیفه خود به شکل کامل و بهینه نتوانند عمل کنند، ممکن است قیمت سهام یک شرکت در چند دقیقه ریزش سنگینی را تجربه کند.
بنابر توضیحات داده شده در حال حاضر با وجود مزایایی که دامنه نوسان دارد لیکن روند طبیعی معاملات را زیر سوال برده و باعث به وجود آوردن تمایل حرکت قیمت سهام به حدود قیمتی سقف و کف در معاملات شده که این خود هیجان و تلاطم را در بازار افزایش میدهد و در بلندمدت باعث از بین رفتن اعتماد سرمایهگذاران خواهد شد. در نتیجه لازم است سیاستگذاران در این زمینه تمهیداتی را بیندیشند که ضمن دفاع از حقوق و منافع سهامداران خرد، بازار سرمایه را به مزایای معاملات سهام سمت یک بازار رقابت کامل سوق دهند. برای رسیدن به این هدف توجه به راهحلهای زیر میتواند مفید فایده باشد.
- افزایش دامنه نوسان قیمت بهصورت تدریجی
- افزایش شفافیت اطلاعاتی شرکتهای بورسی به منظور جلوگیری از توقف طولانی مدت معاملات
- تلاش به منظور ارتقای سواد تحلیلگری و کنترل هیجانات میان معاملهگران از طریق برنامههای آموزشی
دیدگاه شما