اقتصاد ما
محاسبه قيمت پاياني هر نماد براي اعمال در محاسبات شاخص و درصورتي که نماد مذکور در آن روز معامله داشته باشد، به شرح زير است:
اگر حجم معامله شده از حجم مبنا کمتر باشد :
Price = Closing price + (Traded volume)/ (Base Volume) *(VWAP - Closing Price)
در اين فرمول داريم :
Price= قيمت سهام براي محاسبه در شاخص
Closing price= قيمت پاياني روز معاملاتي قبلي
Traded Volume= حجم معامله شده از آن نماد در جلسه معاملاتي جاري
Base Volume= حجم مبنا
VWAP= قيمت ميانگين وزني، نحوه محاسبه VWAP (Volume Wieghted Average Price ) به شرح زير است:
VWAP = ?(Price * Traded Volume ) / ?Traded Volume
Traded Volume of trade= حجم هر معامله
Price= قيمت هر معامله
اگر حجم معامله شده نماد از حجم مبنا بيشتر باشد، همان قيمتVWAP مبناي محاسبه قيمت پاياني در شاخص خواهد بود.
2- نحوه محاسبه شاخص
چگونگي محاسبه شاخص کل، شاخص تابلوهاي اصلي و فرعي، شاخص صنعت و شاخص گروهها به شرح زير است:
Index = ?(Pn * Qn )* 100/Base (فرمول لاسپيرز):
Pn= قيمت بر اساس فرمولهاي فوق
براي شاخص کل، مجموع حاصلضرب آخرين قيمت در سرمايه کليه شرکتها بر عدد پايه تقسيم شده و با ضرب در عدد 100 شاخص کل محاسبه مي شود.
براي تابلو اصلي و فرعي کسر فوق فقط براي شرکتهاي موجود در آن تالار محاسبه شده و براي گروههاي صنعت، شاخص آن گروه بر اساس فرمول فوق و فقط براي آن گروهها محاسبه ميشود .
قيمت هاي تعادلي و تعديل پايه:
1- هنگام افزايش سرمايه از محل اندوخته (سهام جايزه):
هنگام افزايش سرمايه بهصورت سهام جايزه، با توجه به اينکه در اين موارد آورده نقدي نداريم، لذا پايه شاخص نيز تعديل نخواهدشد و اگر قيمت سهام متناسب با افزايش سرمايه و مطابق فرمول زير کاهش يابد، شاخص تغيير نخواهد کرد:
Adjusted Price = Close Price / (1+ a)
Adjusted Price= قيمت تعادلي
Close Price= قيمت پاياني روز معاملاتي قبلي
a= ضريب افزايش سرمايه
حال اگر نمادي که افزايش سرمايه داشته است با قيمت تعادلي (Adjusted Price) باز شود، تغيير قيمت در شاخص نخواهيم داشت. بديهي است اگر نماد مذکور با قيمتي بالاتر از قيمت تعادلي باز شود، افزايش شاخص و در صورتي که با قيمتي پايين تر از قيمت تعادلي باز شود کاهش شاخص خواهيم داشت.
2- هنگام افزايش سرمايه از محل آورده نقدي (حق تقدم خريد):
در هنگام افزايش سرمايه از محل آورده نقدي، با توجه به آورده نقدي يا مبلغ صرف سهام، پايه شاخص مطابق فرمول زير نيازمند تعديل خواهدبود::
New Base = Old Base * (Old Cap + 1000 * Right Cap)/ Old Cap
Old Base= پايه شاخص روز قبل
Old Cap= ارزش بازار روز قبل
Right Cap= سرمايه حق تقدم
بعد از باز شدن نماد اگر سهام با قيمت تعادلي زير باز شود، شاخص تغيير نخواهد يافت و اگر سهم با قيمت بالاتر از قيمت تعادلي باز شود افزايش شاخص خواهيم داشت:
Adjusted Price = (Close Price + 1000* a) / (1+a)
Adjusted Price= قيمت تعادلي پس از افزايش سرمايه
Close Price= قيمت پاياني روز معاملاتي قبل
a= ضريب افزايش سرمايه
شايان ذکر است که هنگام کاهش سرمايه (درصورتي که همراه با آورده نقدي نباشد) نيز همانند سهام جايزه عمل شده و در هنگام محاسبه قيمت تعادلي ضريب افزايش سرمايه منفي است.
3- هنگام افزايش سرمايه همزمان به صورت حق تقدم خريد سهام و سهام جايزه:
در مواقع افزايش سرمايه با توجه به آورده نقدي يا مبلغ صرف سهام نياز به تعديل پايه شاخص خواهيم داشت. جهت تعديل پايه داريم :
New Base = Old Base * (Old Cap + 1000 * Right Cap)/ Old Cap
Old Base= پايه شاخص روز قبل
Old Cap= ارزش بازار روز قبل
Right Cap= سرمايه حق تقدم
بعد از باز شدن نماد اگر سهام با قيمت تعادلي زير باز شود شاخص تغيير نخواهد يافت و اگر سهم با قيمت بالاتر از قيمت تعادلي باز شود، افزايش شاخص خواهيم داشت:
Adjusted Price = (Close Price + 1000* a) / (1 + a + b)
Adjusted Price= قيمت تعادلي پس از افزايش سرمايه
Close Price= قيمت پاياني روز معاملاتي قبل
a= ضريب افزايش سرمايه حق تقدم
b= ضريب افزايش سرمايه جايزه
شايان ذکر است که کاهش سرمايه (درصورتي که همراه با آورده نقدي نباشد) نيز همانند جايزه عمل شده و در هنگام محاسبه قيمت تعادلي ضريب افزايش سرمايه منفي و جهت تعديل پايه نيز سرمايه منفي در فرمول لحاظ مي شود.
4- هنگام افزودن يک شرکت جديد به شاخص
در هنگام اضافه کردن يک شاخص جديد بايد پايه شاخص به نحو زير تعديل شود تا تغييري در عدد شاخص نداشته باشيم. بديهي است که اين تعديل بعد از اولين معامله روي اين نماد خواهد بود:
New Base = Old base * (old cap + capital * price) / old cap
New base= پايه جديد شاخص
Old Base= پايه شاخص روز قبل
Capital= سرمايه شرکت وارد شده به شاخص
Price= قيمت معامله شده شرکت وارد شده به شاخص
Old Cap= ارزش بازار در پايان روز معاملاتي قبل ?(Pn * Qn )
5- شاخص بازده نقدي و قيمت
هدف از محاسبه اين شاخص تاثير اعلام سود نقدي بر پايه شاخص است و در حالت اعلام سود با توجه به کاهش احتمالي قيمت سهم، پايه شاخص به نحوي اصلاح خواهد شد که سبب کاهش شاخص نشود.
بدين منظور داريم:
Index Tedpix = ?PnQn *100/ base
Index Tedpix= شاخص بازده نقدي و قيمت
?PnQn= ارزش بازار
در مواقع اعلام سود نقدي يا افزايش سرمايه جهت تعديل پايه خواهيم داشت:
Base Tedpix = [Base Tepix * ?(PnQn - DnQn)/ ?PnQn] +
[?(Base Tepix) * Base Tedpix (t-1)/Base Tepix(t-1) ]
Base Tedpix= پايه شاخص بازده نقدي و قيمت
Base Tepix= پايه شاخص کل
PnQn= ارزش بازار (به ازاي هر سهم برابر است با قيمت * سرمايه )
DnQn= سود نقدي * سرمايه (به ازاي شرکتهايي که سود اعلام کرده اند)
Base Tepix(t-1)= پايه شاخص بازده نقدي و قيمت روز قبل
Base Tepix(t-1)= پايه شاخص کل روز قبل
6- شاخص بازده نقدي
Index Tedix = 1653 * Base Tepix / Base Tedpix
Index Tedix= شاخص بازده نقدي
Base Tepix= پايه شاخص کل
Base Tedpix= پايه شاخص بازده نقدي و قيمت
مرتضی امینی
نوشتاري جهت آشنايي بيشتر با مسائل اقتصادي ايران و جهان
نحوه محاسبه شاخص کل بورس چگونه است؟
در حال حاضر در بازار سهام در حدود ۸۰۰ نماد وجود دارد، بدون شک پیگیری داده های مربوط به معاملات این نمادها در طول یک روز و یا هر بازه زمانی دیگری، به خصوص از این جنبه که در تمام روزهای غیرتعطیل هفته، معاملات در حال انجام است و بحث بررسی یک یا دو روز نیست، کار نشدنی ایی محسوب میشود، لذا استفاده از روش های فرموله کردن برخی اطلاعات مورد نیاز برآمده از داده های مربوط به معاملات نمادها ضرورت پیدا میکند.
شاخص کل بورس
شاخص کل، نمائی از وضعیت کلی بازارها را نحوه محاسبه شاخص کل بورس نشان میدهد و از این جنبه مانند یک دماسنج عمل میکند، گرچه این دماسنج را وقتی کنار تک تک نمادها قرار میدهیم به برخی تناقضات بر خواهیم خورد که در ادامه به این موارد نیز اشاره خواهیم کرد.
در نتیجه تا به اینجا میدانیم که در بازار سهام برای رصد تغییرات قیمت کلیه نمادها، از یک معیار به نام شاخص کل استفاده میشود، البته شاخص کل قیمت، شاخص هم وزن، شاخص قیمت و بازده نقدی، شاخص صنعت و شاخص مالی، شاخص سهام آزاد شناور، شاخص بازار اول و بازار دوم، شاخص ۵۰ شرکت برتر، شاخص ۳۰ شرکت برتر و شاخص بازده نقدی از انواع دیگر شاخص هایی هستند که در بورس تهران قابل استفاده اند.
شاخص ها نماگرهایی هستند که وظیفۀ مشخص کردن شرایط عمومی قیمت یا بازدهی در میان گروهی از شرکت های پذیرفته شده در بورس هستند.
تناقضات بررسی شاخص
برخی معتقدند این شاخص، نمایانگر وضعیت کلی بازار نیست و میتوان با معاملات دست کاری شده شاخص سازی کرد. نکته آن است که وقتی از یک شاخص به عنوان برآیند مجموعه ای از داده های صحبت میکنیم، قطعا باید قبل از مراجعه به نتایج از نحوه محاسبه آن اطلاع داشته باشیم،
اطلاع از نحوه محاسبه است که میتواند در بررسی نتایج دید و درک صحیحی به ما داده و در نتیجه منجر به استفاده صحیحی از آن نتیجه نیز گردد، بسیاری ایراداتی به شاخص کل وارد میکنند و این درحالی است که کافی است که از نحوه محاسبه ان اطلاع داشته باشند و در این حالت رویکرد صحیحی به استفاده به جا از این شاخص خواهند داشت.
شاخص ها مانند آینه ای هستند که تصویری از یک جامعه آماری به شما نشان میدهند که برای شما بررسی تک تک اعضای آن جامعه میسر نیست، حال نکته آن است که این آینه تصویری دقیقا مشابه با جمع تک تک اعضای جامعه را به شما نشان نمیدهد و شما پیش از استفاده از نتایج شاخص ها باید از این حقیقت اطلاع داشته باشید.
طراحی سایر شاخص ها، به خصوص شاخص هم وزن نیز دقیقا برای همین مسئله انجام شد. در این شاخص، همه نمادهای پذیرفته شده در بورس وزنی برابر در محاسبه شاخص کل دارند.
چند نکته در رابطه با شاخص کل
توجه داشته باشید که افزایش شاخص کل همواره به معنای سودآوری یکسان و همزمان تمامی نمادهای بورسی نیست. در حالت کاهش شاخص هم همین مفهوم برقرار است.
در واقع سبد سهام شما ممکن است هیچ ارتباطی با شاخص کل نداشته باشد و حتی همواره در جهت عکس شاخص حرکت کند. لذا مجدد به نکته ای که پیش از این در متن اشاره کردیم باز میگردیم، اگر شاخص کل وضعیت مناسبی داشته باشد، شاید این وضعیت مناسب هیچ ربطی به سهامی که شما بررسی میکنید یا در سبد خود دارید نداشته باشد. اگر دچار این اشتباه میشوید دلیل آن است که درک صحیحی از جزئیات محاسبه شاخص کل ندارید.
در نظر بگیرید که شاخص کل تشکیل شده از تمامی نمادهای بازار است، اما پرتفو شما دربرگیرنده تمام نمادهای بازار نیست، لذا از یک سو میتوان این گونه تعبیر کرد که هرچقدر پرتفو متنوع تری داشته باشید استفاده از شاخص کل در رابطه با پرتفو شما معنی دار تر خواهد بود.
گرچه موضوع متنوع سازی پرتفو نیز خود معقوله ای جدی و خارج از این بحث است و به طور کوتاه و خلاصه، پرتفویی که در این حد متنوع شده باشد که تعداد سهام آن بالا برود نیز بسیار غیربهینه بوده و استراتژی صحیحی برای سرمایه گذاری نخواهد بود.
فرمول محاسبه شاخص کل بورس
روش محاسبه شاخص کل بورس ماهیتی ساده دارد و از تقسیم ارزش جاری بازار سهام در هر لحظه بر ارزش جاری بازار سهام در تاریخ مبداء ضرب در صد به دست میآید. لازم به ذکر است که ارزش جاری هر شرکت از ضرب تعداد سهام هر شرکت در قیمت سهام آن و ارزش جاری بازار نیز از جمع ارزش جاری شرکت های پذیرفته شده به دست میآید.
بورس تهران از فروردین ماه ۱۳۶۹ اقدام به محاسبه و انتشار شاخص کل قیمت خود با نام تپیکس (TEPIX) نمـوده است. این شـاخص ۵۲ شـرکت که در آن زمـان کـل شرکت هــای پذیرفته شده در بورس را شـامل میشدند، در برمیگرفت. این شاخص با استفاده از فرمول زیر محاسبه میگردد:
شاخص قیمت بورس تهران تمامی شرکت های پذیرفته شده در بورس را در بر میگیرد و در صورتی که نماد شرکتی بسته باشد یا برای مدتی معامله نشود، قیمت آخرین معامله آن در شاخص لحاظ میگردد.
همان گونه که از فرمول مشخص است، تعداد سهام منتشره شرکت ها معیار وزن دهی در این شاخص است که این امر منجر به تأثیر بیشتر شرکت های بزرگ در شاخص میشود و این دقیقا نکته ای است که پیش از این در محاسبه جزئیات فرمول شاخص کل اشاره کردیم که باید به آن دقت کرد.
عملا در این فرمول شرکت های کوچک وزن کمتری دارند، به بیان بهتر، حرکت قیمتی کمتری از شرکت های بزرگ تاثیر بیشتری از حرکت قیمتی بزرگتری از شرکت های کوچک دارد، لذا شما در بازار می بینید که ممکن است صنعتی که عمدتا از شرکت های کوچک تشکیل شده است، برای یک هفته تغییرات قیمتی مهمی را به سمت مثبت یا منفی ببیند ولی شاخص کل تغییر جدی نداشته باشد و حال تنها یک روز معامله شدن نمادهای بزرگ تاثیر جدی بر شاخص داشته باشد، یا بسته بودن نمادهای بزرگ عملا می تواند باعث عدم حرکت های جدی در شاخص کل شود.
شاخص قیمت و بازده نقدی یا همان شاخص درآمد کل با نماد TEDPIX از فروردین ۱۳۷۷ در بورس تهران محاسبه نحوه محاسبه شاخص کل بورس و منتشر شده است. تغییرات این شاخص نشان گر بازده کل بورس است و از تغییرات قیمت و بازده نقدی پرداختی، متأثر میشود.
این شاخص کلیۀ شرکت های پذیرفته شده در بورس را دربردارد و شیوه وزن دهی و محاسبۀ آن همانند شاخص کل قیمت است و تنها تفاوت میان آن ها در شیو ی تعدیل است. شاخص قیمت و بازدهی نقدی بورس تهران با فرمول زیر محاسبه میشود:
مخرج این کسر، پایه شاخص قیمت و بازده نقدی در زمان t که در زمان مبدا برابر با یوده، میباشد. این تعدیل به شرح فرمول زیر خواهد بود که DPS درآن سود نقدی پرداختی شرکت iام در زمان t+1 است و D پایه شاخص کل قیمت و مابقی متغیرها به شرح توضیحات قبل است:
نحوه محاسبه شاخص بورس
در این مقاله از دلفین وست قصد داریم به نحوه محاسبه شاخص بورس بپردازیم. در انتخاب سهام از طرف سرمایهگذار، میزان بازدهی سهام یک از فاکتورهای مهم در تصمیمگیری است. اینکه آیا سهام یک شرکت ارزش سرمایهگذاری دارد یا خیر، با درنظر گرفتن معیاری به نام شاخص در بورس مشخص میشود. شاخصهای مختلفی در بورس وجود دارد که از طریق فرمول به خصوص خود محاسبه میشوند. در این مقاله قرار بر معرفی روش محاسبه شاخص بورس و فاکتورهای دخیل در آن است.
محاسبه شاخص بورس
نحوه محاسبه شاخص بورس در گروی یک فرمول اولیه است.
در این فرمول براین اساس که چه شاخصی را محاسبه میکنیم، ارزش جاری بازار مربوط به آن را جایگزاری می-کنیم. برای مثال، نحوه محاسبه شاخص مالی به این صورت است که ارزشی که شرکتهای مالی در بازار ایجاد کردهاند را در دو زمان مبدأ و محاسبه را در فرمول قرار میدهیم، و در نهایت شاخص مالی را برحسب درصد خواهیم داشت.
شاخص کل بورس چگونه محاسبه میشود؟
شاخص کل بورس باید میزان بازدهی سهام را با درنظر گرفتن نوسانات قیمتی و میزان سود نقدی شرکتها بیان کند. از این رو فرمول فوق را با ازودن کمی جزئیات کاملتر میکنیم.
همانطور که میدانید، شاخص کل تمام شکتها را درنظر میگیرد. بنابراین i در فرمول، نشاندهنده تعداد است. در این فرمول p_(it ) قیمت سهام شکت iام در زمان t، q_it تعداد سهامی که شرکت iام در زمان t منتشر کرده است و RD_t پایه شاخص قیمت و بازده نقدی در زمان t است.
نحوه محاسبه شاخص قیمت
میدانیم که شاخص قیمت تنها فاکتور تغییرات قیمتی را مدنظر دارد. این تفاوت بین شاخص قیمت و شاخص کل است. بنابراین در مخرج فرمول شاخص قیمت، فاکتور R که نماد سود یا بازرده نقدی است وجود ندارد. بنابراین فرمول محاسبه شخص نقدی به صورت زیر خواهد بود.
نحوه محاسبه شاخص شناور آزاد
میدانیم که اصلاح سهام شنا آزاد، به بخشی از سهام شرکتها فته میشد که مدم عادی آن ا د اختیا دارند و میتوان براساس آن آما بهینهای از وضعیت بورس اوراق بهادار ارائه داد. در محاسبه این شاخص معیارهای مختلفی دخیل هستند، به همین جهت میتوان گفت، در بین شاخصها پیچیدهترین روند محاسبه را دارد. معیارهای زیر در این محاسبات دخیل هستند و هر شش ماه، بازنگری و به روز رسانی میشوند.
- حذف شرکتهای تازه پذیرفتهشده
- ارزش بازار و نقدشوندگی
- نظر کمیته بازنگری شاخص
در نهایت پس از اعمال معیارهای یاد شده فرمول شاخص به شکل زیر درخواهد آمد.
در این فرمول، P_j قیمت هر سهم، Q_j تعداد سهام منتشرشده، F_j درصد سهام شناور آزاد هر شرکت و B_t عدد مبنا برای شاخص است.
تعمیم فرمول اصلی به کل شاخصها
نحوه محاسبه شاخص بورس از یک فرمول واحد پیروی میکند. همان فرمولی که برای محاسبه شاخص کل از آن استفاده میشود. تنها موردی که باید درنظر گرفت، مواردی است که در هر شاخص اهمیت دارد. برای مثال در محاسبه شاخص ۳۰ شرکت بزرگتر، طبیعی است که سقف تعداد شرکتها که در فرمول با n مشخص شده-است، ۳۰ خواهدبود. همین موضوع برای شاخص ۵۰ شرکت فعالتنیز وجود دارد. بنابراین فرمول محاسبه شاخص بورس در بین تمامی شاخصها قابل تعمیم است.
سخن پایانی
شاخصهای بورس، معیارهای خوبی برای تحلیل بازار هستند. این شاجنبههای مختلفی ا زبازار را درنظر گرفته و آمار و ارقام مخصوص به هریک را ارائه میدهند. به عنوان سرمایهگذار خوب است با نحوه محاسبه آنها آشنا باشید. این محاسبات در کنار سایر روشهای موجود، تحلیل تکنیکال را سادهتر میکنند. برای آشنایی بهتر با موارد یادشده خوب است از یک دوره آموزشی مثل بورس از صفر کمک بگیرید، تا به تمام نکات این موضوع اشراف پیدا کنید.
شاخص کل بورس چیست؟ – فرمول محاسبه شاخص کل بورس
در یک تعریف ساده؛ شاخص کل بورس در واقع معیار سنجش بازار بورس ایران است. شاخص بازار بورس در واقع برای ارزیابی بازار سرمایه ایجاد شده است و بر اساس فرمول محاسبه شاخص کل بورس ، محاسبه می شود. بسیار از افراد برای ورود به بازار بورس ایران ، به تحلیل شاخص کل بورس به عنوان معیار اصلی می پردازند تا از روند صعودی بازار اطمینان حاصل کنند. شاخص کل بورس امروز در شرایط بسیار خوبی و بالای عدد روانی ۱ میلیون واحد قرار دارد و این عدد برای شاخص کل بورس عددی است که کسی خوابش را هم نمی دید. یکی دیگر از نگرانی بورس بازان، ریزش شاخص بورس است که با توجه به رشد شارپ شاخص کل بورس در سالیان اخیر، کمی نگرانی در دل سهامداران بورسی انداخته است.
اخبار شاخص کل بورس امروز رو میتونید از روند شاخص و عدد آن متوجه شوید؛ شاخص قوی مثبت نشان دهنده رشد سهام های شاخص ساز و بعضا سهام های کوچک است و شاخص منفی نشان از منفی بودن اغلب بازار و مخصوصا سهام های شاخص ساز دارد. تحلیل شاخص کل بازار سرمایه نشان داده است که اگر شاخص کل منفی باشد، دلیلی بر منفی بودن سهام های کوچک بازار نیست، چون اندازه شرکت های پذیرفته شده در بورس روی شاخص کل بازار سرمایه تاثیر گذار است، ولی شاخص کل هم وزن به این صورت نیست و وزن تمامی شرکت های بورسی را یک اندازه در نظر می گیرد، پس شاخص کل هم وزن بورس بیشتر می تواند نشان دهنده وضعیت بازار بورس باشد.
حال این که شاخص کل بورس چیست ، نحوه محاسبه آن از چه قرار است و اینکه امکان ریزش شاخص بورس وجود دارد یا خیر و همچنین پیش بینی شاخص بورس را می توانید در این مقاله مطالعه کنید. همچنین عنوان خواهیم کرد که شاخص کل بازار بورس با شاخص کل هم وزن چه تفاوت هایی دارند و چگونه باید از اعداد و روند شاخص، تصمیم گیری برای معامله را انجام داد. توصیه دارم به هیچ عنوان این مطلب آموزشی مختصر که به زبان ساده به موضوع شاخص های بازار سرمایه (شاخص بورس) پرداخته است را از دست ندهید.
شاخص کل بورس
در حقیقت شاخص های بورس معیار های حائز اهمیتی هستند که با بررسی و تحلیل آن ها، می توان وضعیت گذشته و حال بورس را از جنبه های گوناگون، مورد بررسی قرار داد و حتی با کمک شیوه های نموداری روند آینده بورس را پیش بینی و به نوعی آینده بورس را تخمین زد، پس طبیعتا با توجه به نقش مهمی که شاخص های بورس در تصمیم گیری سرمایه گذاران دارند، نوسانات شاخص ها نیز برای سرمایه گذاران موضوع مهم و قابل بحثی است.
در نظر داشته باشید که شاخص های بورس، انواع گوناگونی دارند که هر کدام، وضعیت بورس را از جنبه مختلفی به نمایش می گذارد، لذا سرمایه گذاران در تحلیل شاخص های بورس باید به کارکرد هر شاخص توجه داشته باشند. از همین روی، در این مقاله قصد داریم تا کارکرد شاخص کل بازار سرمایه رو براتون به صورت کامل توضیح دهیم و کاربرد ها و نحوه استفاده از آن را مشخص کنیم.
شاخص کل بورس چیست ؟
در بورس تهران شاخص بازدهی یا همان شاخص قیمت و بازده نقدی با نام TEDPIX معروف است که در واقع این شاخص همان شاخصی است که همیشه در اخبار و رسانه ها از آن به عنوان شاخص کل بازار سرمایه می شناسید. شاخص کل در میان سرمایه گذاران از پرکاربردترین شاخص هاست. این شاخص نشان دهنده سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس می باشد، این بدین معنی است که تغییرات شاخص کل نشان دهنده میانگین بازدهی سرمایه گذاران در بورس است.
به منظور درک آسان تر مفهوم شاخص کل، این طور فرض کنید که شما از همه شرکت های بورسی متناسب با وزن آن ها در شاخص کل بورس سهام بخرید، در این صورت تغییرات شاخص کل بورس برابر با میزان بازدهی سبد سهام شما می شود. در حقیقت شاخص کل تغییرات قیمت سهام و سودهای سالیانه ای را که شرکت ها فراهم می آورند را مورد محاسبه قرار می دهد.
درصورتی که تمایل دارید تا از خدمات ۲۵ درصد تخفیف کارمزد در بورس، مشاوره خرید … بهره مند شوید میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید.
در ادامه باید گفت که شاخص کل، با عنوان شاخص قیمت و بازده نقدی هم معروف است. نکته ای که هنگام بررسی شاخص باید توجه زیادی به آن داشته باشید این است که میزان تغییرات شاخص کل به چه عوامل و چه شرکت هایی وابسته است. به عنوان مثال چنانچه شاخص کل بورس اوراق بهادار در طی یک سال از عدد ۸۰۰ هزار به ۱٫۵۰۰ هزار واحد برسد، بیانگر این است که میانگین بازدهی بورس طی یکسال اخیر برابر با ۴۵ درصد بوده است.
بر اساس فرمول محاسبه شاخص کل بورس ، هر چه شرکت ها بزرگ تر باشند و سرمایه بیشتری داشته باشند، تاثیر به مراتب بالاتری بر روی شاخص کل خواهند داشت. برای مثال اثر تغییرات قیمت شرکت های بزرگ مثل صنایع پتروشيمی خليج فارس، فولاد مبارکه اصفهان خیلی بیشتر از اثر شرکتهای کوچکی مثل سیمان اصفهان یا قند هکمتان بر شاخص کل خواهد بود.
نکات مهم در خصوص با شاخص کل بازار سرمایه
- مورد اول که پیش از این هم اشاره هایی به آن داشتیم این است که افزایش شاخص کل، الزاما به معنای سودآوری سهام تمامی شرکت های پذیرفته شده در بورس نیست، به همان صورت که کاهش شاخص کل هم الزاما به معنای ضرردهی سهام تمامی شرکت ها فعال در بورس نیست؛ بخاطر این که شاخص کل، نشان دهنده میانگین بازدهی بورس است و در واقع بعضی اوقات، علیرغم رشد چشم گیر شاخص کل بورس، بعضی سهام ها با افت قیمت روبرو می شوند، یا در شرایطی که شاخص کل روند نزولی دارد، بعضی سرمایه گذاران که سهام ارزنده ای را در پرتفوی سهام خود دارند، سود مناسبی کسب می کنند. لذا سرمایه گذاران نباید تنها با اتکا به اخبار رشد شاخص کل و بدون بررسی کامل درباره ارزش ذاتی سهام، اقدام به سرمایه گذاری کنند و حتی در شرایط رشد مستمر شاخص کل نیز در انتخاب سهام باید نهایت دقت و توجه به موارد دیگر مانند؛ تحلیل تکنیکال ، تحلیل بنیادین ، تابلو خوانی در بورس و … را در دستور کار خود داشته باشند.
- مورد بعدی ارتباط میان شاخص کل و سبد سهام شما می باشد. حتما می دانید که یکی از قواعد اصلی سرمایه گذاری در بورس، تشکیل سبد سهام متنوع به حساب می آید. هر اندازه سبد سهام شما، متنوع تر و به ترکیب سهام شرکت های موجود در بورس نزدیک تر باشد، بازدهی آن سرمایه گذاری هم به متوسط بازدهی کل بورس که این شاخص بیانگر آن است، نزدیک تر می شود تا آنجا که چنانچه فردی بتواند ترکیب سهام موجود در سبد سهام خود را کاملا منطبق بر ترکیب تمامی سهام حاضر در بورس بچیند، بازدهی او هم کاملا منطبق بر نوسانات شاخص کل بورس رقم خواهد خورد و مثلا با رشد ۳۰ درصدی شاخص، وی نیـز تقریبا ۳۰ درصد رشد قیمت را در پرتفوی سرمایه گذاری خود خواهد دید.
فرمول محاسبه شاخص کل بازار سرمایه
گفتنی است که شاخص قیمت و بازده نقدی یا همان شاخص کل با نماد TEDPIX از فروردین۱۳۷۷ در بورس تهران ارزیابی و در اختیار سرمایه گذاران بورس قرار گرفته است. تغییرات این شاخص نشان دنده بازده کل بورس است و از تغییرات قیمت و بازده نقدی پرداختی تاثیر می گیرد.
این شاخص همه شرکت های پذیرفته شده در بورس است و وزن هر شرکت به اندازه حجم سرمایه و سهامی که دارد، روی این شاخص اثر بیشتری دارد و این اثرات را در فرمول محاسبه شاخص کل بورس هم می توان دید.
به عنوان مثال؛ فردی را در نظر بگيريد که سهام شرکت X را در ابتدای سال، با قيمت ۱۵۰ تومان بخرد. در ادامه و چنانچه قيمت سهام اين فرد در پايان همان سال، به ۱۸۰ تومان برسد و همین طور شرکت در پايان سال نيز ۱۵ تومان به عنوان سود نقدی، به ازای هر سهم میان سهماداران خود توزیع کند، اين فرد در کل ۴۵ تومان سود از محل افزايش قيمت سهم و دريافت سود نقدی کسب کرده است، پس بازدهی این شخص در پايان سال، ۳۰ درصد خواهد بود، بخاطر این که سرمايه او از ۱۵۰ تومان به ۱۹۵ تومان افزايش پیدا کرده است.
تغييرات این شاخص هم کاملا نشان دهنده ميانگين بازدهی بورس است، لذا چنانچه برای مثال، این شاخص در ابتدای سال، ۸۰۰ هزار واحد باشد و در پايان سال، با ۸۰۰ هزار واحد افزايش، به ۱٫۶۰۰ هزار واحد برسد، این معنی را خواهد داد که ميانگين بازدهی بورس از محل افزايش قيمت سهام شرکت ها و تقسيم سود نقدی میان سهامداران بورس در آن سال، ۱۰۰ درصد بوده است که به این صورت محاسبه شده است : (ميزان رشد شاخص در طول سال) ۱٫۶۰۰٫۰۰۰= ۱۰۰% × ۸۰۰٫۰۰۰
سرمایه گذاری بر مبنای شاخص
چنانچه شاخص مثبت باشد، باز هم می توان در بازار ضرر کرد. در یک بازار نزولی که به آن بازار خرسی هم گفته میشود هم می شود به سود رسید. شاخص به تنهایی به شما نخواهد گفت که اوضاع هر مورد سرمایه گذاری به صورت جداگانه چطور است، ولی دو نوع سرمایه گذاری وجود دارد که می تواند به طور مستقیم با شاخص کل در ارتباط باشد. اولی سرمایه گذاری طبق شاخص نام دارد. در این نوع سرمایه گذاری فرد تلاش دارد که تغییرات شاخص را بر روی سبد خودش اعمال کند. این سبد با بالا رفتن شاخص بالا خواهد رفت و با پایین آمدن آن پایین خواهد آمد.
برای پیش گرفتن این استراتژی معاملاتی به تعداد زیادی سهم احتیاج خواهید داشت. بهترین کار این است که یک پرتفو از تمام سهم های شاخص ساز تشکیل داده باشید. شاید یک شخص حقیقی نتواند سرمایه مورد نیاز برای این کار را نحوه محاسبه شاخص کل بورس سرمایه گذاری کند، به همین منظور صندوق های سرمایه گذاری مشترک ابزار خوبی برای این کار به حساب می آیند. دومین سرمایه گذاری بر مبنای شاخص، سرمایه گذاری معکوس یا خرسی است.
در این صندوق تلاش بر این است که عکس تغییرات شاخص در سبد اعمال شود، به این صورت که سرمایه گذار سهمی که ندارد را به فروش می رساند تا در آینده پول آن را پرداخت کند. بازار دو طرفه در بورس هم به همین معنی است که قرار است در آینده در بورس ایران هم پیاده سازی شود و هم اکنون هم برای بعضی از سهام های بورسی و همچنین در بورس کالا اجرایی دشه است. به این ترتیب چنانچه قیمت سهم کاهش بیابد، او سود خواهد کرد. در بازارهای نزولی (خرسی) از این نوع سرمایه گذاری بسیار استفاده می شود.
نتیجه گیری نهایی
تفاوت شاخص کل بازار سرمایه با شاخص کل هم وزن به این صورت است که در شاخص کل، وزن و اندازه شرکت ها در میزان تاثیرگذاری آن ها بر شاخص موثر است ولی در شاخص کل هم وزن ، وزن تمامی شرکت ها یکسان در نظر گرفته شده است و می توان به خوبی نشان دهنده وضعیت کل بازار بورس باشد.
پس در جواب به سوال شاخص کل بورس چیست باید گفت که شاخص بازار بورس در واقع معیاری برای سنجش بازار سرمایه است و بیشتر نشان دهنده وضعیت شرکت های بزرگ بورسی می باشد و عدد آن برای سرمایه گذاران بازار بورس از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است، تا آن جا که برای شاخص هم روند، حمایت و مقاومت و تحلیل تکنیکال را اعمال می کنند تا از وضعیت کلی شاخص در آینده اطلاع پیدا کنند.
همچنین با فرمول محاسبه شاخص بازار سرمایه آشنا شدیم و دیدیم که عدد شاخص کل که در تلویزیون، سایت ها، روزنامه ها و … بسیار از آن شنیده ایم، به چه صورتی محاسبه می شود و چه کاربردی را در نحوه سرمایه گذاری و چینش استراتژی معاملاتی ما دارد.
عبارتی که امروزه بسیار به چشم می خورد؛ ریزش شاخص بورس است که می گویند بورس حباب دارد و ریزش شاخص بورس را شاهد خواهیم بود! در نظر داشته باشید که به جو هیجانی که برخی از افراد راه می اندازند توجه نداشته باشید و بدانید که سهام های مناسب و بنیادی که طبق تحلیل باید سود خوبی را برای سهامداران خود به ارمغان بیاورند، راه خود را در هر بازاری خواهند رفت و در حال حاضر هم می توان گفت که پیش بینی شاخص بورس به این قرار است که شاخص کل در حال حاضر صعودی است و نباید به شایعات و بلکه باید به تحلیل خود اعتماد داشته باشید.
الان دیگر باید متوجه شده باشید که منظور از شاخص بورس چیست و اینکه تحلیل های صورت گرفته نشان از صعودی بودن بازار دارد. نمودار شاخص بورس ایران رو میتوانید از سایت های مختلف ببینید و تحلیل خود را روی آن اعمال کنید و شاخص کل بازار سرمایه را هم در کنار موارد دیگر مبنای تصمیم گیری خود برای خرید و فروش سهام قرار دهید.
امیدوارم از این مقاله آموزشی نهایت استفاده رو برده باشید. هر گونه سوال و یا ابهامی در خصوص با شاخص های بازار سرمایه داشتید، از بخش ارسال نظرات و دیدگاه ها با ما و دیگران به اشتراک بگذارید.
شاخص کل بورس چگونه محاسبه میشود؟ نحوه محاسبه شاخص کل
شاخص کل بورس، معیاری مهم برای سنجش و بررسی عملکرد کلی بورس، سهمهای حاضر در آن و رفتار سهامداران است.
عملکرد تعداد مشخصی از متغیرها روی محاسبه شاخص کل بورس اثرگذار است.
در حال حاضر بازار سهام بورس اوراق بهادار و دیگر بورسهای فعال ایران حدود 800 نماد مختلف دارند. بررسی و پیگیری روند حرکت و صعود و نزول تکتک این نمادها کاری زمانبر و تقریبا نشدنی است.
به همین دلیل است که روشهای محاسباتی مختلفی برای بررسی دادههای مربوط به معاملات وجود دارد. یکی از این روشها محاسبه شاخص کل بورس است. برای آشنایی با این شاخص و روش محاسبه آن، تا پایان این مطلب همراه ما باشید.
شاخص کل بورس ایران چیست؟
شاخص کل، پارامتری است که برای تمایز و تشخیص بین پدیدههای مختلف که نیاز به ابزاری برای سنجش و مقایسه دارند، استفاده میشود.
این شاخص (Index) میزان تغییرات را در یک بازه زمانی نشان میدهد و مقایسه پدیدههای مختلف را آسانتر میکند.
تشخیص روند شاخص کل برای پیگیری روند اوراق قرضه و داراییهای مختلف ضروری محسوب میشود. نسبتی که در شاخص کل بورس تشکیل میشود از صورت (مجموع ارزش بازاری شرکتهای بورسی) و مخرج (عدد پایه شاخص) به وجود میآید.
از مهمترین معیارهای سنجش عملکرد سرمایهگذاری در بورس و حتی سرمایهگذاریهای غیرمالی، میتوان به همین شاخص کل بورس اشاره کرد. پس بهطورکلی میتوان گفت که شاخص کل، نمایی از وضعیت بازار و سهام بازار است.
اطلاعات به دست آمده از شاخص کل بورس بهطورکلی در کنار اندیکاتورها و ابزارهای تحلیلی دیگر کاربرد دارد.
نکته مهمی که درباره شاخص کل بورس باید بدانید این است که بهطورکلی اطلاعات بهدستآمده از این شاخص زمانی میتواند کارآمد باشد که در کنار اطلاعات بهدستآمده از شاخصهای دیگر سنجیده شود.
شاخصهایی مثل شاخص کل قیمت، شاخص هم وزن، شاخص قیمت و بازده نقدی، شاخص صنعت و شاخص مالی، شاخص سهام آزاد شناور، شاخص بازار اول و بازار دوم، شاخص 50 شرکت برتر، شاخص 30 شرکت برتر و شاخص بازده نقدی دیگر شاخصهایی هستند که برای بررسی بورس تهران قابلاستفاده هستند.
تناقضات مهم در شاخص کل
عدهای از تحلیلگران کلی بازار معتقدند محاسبه شاخص کل بورس نمایانگر وضعیت بازار نیست. به این دلیل که با انجام معاملات دستکاری شده، میتوان شاخصسازی کرد.
نکته مهم دیگر آن است که وقتی از یک شاخص بهعنوان برآیند مجموعهای از دادهها صحبت میکنید، قطعا باید قبل از مراجعه به نتایج، از نحوه محاسبه آن شاخص هم اطلاع داشته باشید.
بررسی و اطلاع از نحوه محاسبه است که در بررسی نتایج، دید و درک صحیحی به تحلیلگران میدهد. این درک صحیح، در نهایت منجر به استفاده صحیح از اطلاعات شاخص هم خواهد شد.
شاخصها تصویری مهم از یک جامعه آماری فعال در بورس نشان میدهند که بررسی آن برای تکتک اعضای جامعه ممکن نیست. به همین دلیل است که اهمیت این شاخصها را نمیتوان نادیده گرفت.
بااینوجود، نکته اینجاست که این تصویر دقیقا مشابه با جمع تکتک اعضای جامعه نشان داده نمیشود و پیش از استفاده از نتایج بهدستآمده از شاخصها، باید درباره صحت و اطلاعات دقیق گفته شده اطمینان داشته باشید.
به همین دلیل است که شاخصهای دیگری طراحی شده است. اطلاعات هرکدام از این شاخصها میتواند ابزار خوبی برای راستیآزمایی و صحت دادهها باشد. برای مثال شاخص هموزن دقیقا برای همین مسئله ایجاد شده است.
فرمول شاخص کل بورس ایران چیست؟
محاسبه شاخص کل بورس بسیار ساده و قابلفهم است. بهطوریکه همه تحلیلگران و سرمایهگذاران بازار میتوانند از این فرمول و اطلاعات بهدستآمده آن برای تعیین حرکت بعدی خود استفاده کنند.
میتوان گفت شاخص کل بورس قیمت سهام نماگری است که بیانگر سطح عمومی قیمت شرکتهای پذیرفته شده در بورس است. بورس تهران از فروردینها 1369 بررسی و محاسبه شاخص کل بورس به نام شاخص تیپکس (lndex Tipex) را با عدد مبنای 100 معرفی کرد.
این شاخص در مرکز تحقیقات بازار سرمایه محاسبه میشود.
فرمول اصلی این شاخص بهصورت زیر است:
- «pit» : قیمت شرکت i ام در زمان t
- «qit» : تعداد سهام منتشر شده شرکت i ام در زمان t
- «Di» : عدد پایه در زمان t
- «pi0» : قیمت شرکت i ام در زمان مبدأ
- «qi0» : تعداد سهام منتشر شده شرکت i ام در زمان t
- «n» : تعداد شرکتهای مشمول شاخص
این شاخص برای کلیه شرکتهای پذیرفته شده و فعال در بورس کاربرد دارد.
زمانی که نماد بورسی شرکتی بسته باشد یا برای مدتی معاملات آن متوقف شود، قیمت آخرین معامله انجام شده در آن نماد بورسی را برای محاسبه شاخص بورس استفاده میکنند.
طبق فرمول محاسبه شاخص کل بورس، تعداد سهام منتشره شرکتها معیار وزندهی در شاخص است. این رویکرد مهمترین عامل برای نقش و اهمیت شرکتهای بزرگ در تغییرات مهم شاخص محسوب میشود.
ویژگیهای اصلی شاخص سهام بورس
شاخص سهام کل وقتی میتواند کارآمد و موثر باشد که ویژگیهای مهم و اصلی برای بررسی و تعیین قیمت سهام را داشته باشد.
این ویژگیها در بیشتر مواقع شامل موارد زیر است:
- جامعیت
- موزون بودن
- دردسترسبودن
1. جامعیت
مهمترین و اولین ویژگی مهمی که برای شاخص کل بهای بورس تهران باید به آن بپردازیم جامعیت آن است. این شاخص بر اساس تمامی سهام پذیرفته شده در بورس تهران محاسبه میشود و جامعیت بالایی دارد.
2. موزون بودن شاخص
موزون بودن شاخص از ویژگیهای دیگری است که باید به آن توجه کرد. موزون بودن به این معنی است که قیمت هر یک از سهام در تعداد سهام منتشره آن شرکت ضرب و در محاسبات شاخص در نظر گرفته میشود.نحوه محاسبه شاخص کل بورس
بنابراین، تغییرات قیمت سهام بر اساس تعداد سهام منتشره آن در شاخص قیمت تاثیر مثبت یا منفی خواهد گذاشت. این موضوع نشان میدهد که هر چه تعداد سهام بیشتر باشد، تاثیر تغییر آن روی شاخص کل بیشتر خواهد شد.
3. در دسترسبودن شاخص
محاسبه شاخص کل بورس امروز با استفاده از سختافزارها و نرمافزارهای مناسب و مختلفی امکانپذیر است. همچنین از طریق شبکه کامپیوتری بهراحتی در اختیار علاقهمندان، تحلیلگران و سرمایهگذاران بازار قرار میگیرد.
بهاینترتیب، شاخص کل با ویژگی دردسترسبودنش، باعث شده تا همه افراد بتوانند به اطلاعات مهم این شاخص دسترسی پیدا کنند.
با وجود همه اطلاعات مفید و کاربردی به دست آمده از شاخص کل بورس، برخی از منتقدان بر این باورند که اطلاعات این شاخص میتواند گمراهکننده باشد و بعضا شامل دادههای دقیقی نیست.
مشکلات مربوط به محاسبه شاخص کل بورس
با وجود همه کاربردها و اهمیتهایی که شاخص کل بازار در تعیین وضعیت کلی بازار دارد، بارهای فعالان بازار سرمایه به عملکرد و نحوه محاسبه شاخص کل انتقاد کردهاند.
حتی عدهای معتقدند این عدد در مواقع حساس دستکاری میشود و قابلاعتماد نیست. بااینحال، چیزی که مشخص است و میتوان بهعنوان معایب محاسبه شاخص کل بورس از آن نام برد، شامل موارد زیر است:
1. شرکتهای شاخص ساز
برخی از شرکتهای حاضر در بازار را بهعنوان شرکتهای شاخص ساز میشناسند.
این شرکتها و سهام مربوط به آنها نوسانات زیادی دارند و تغییرات آنها در رقم نهایی شاخص کل موثر است. در واقع این شرکتها بیشترین ارزش بازار را در بین شرکتهای فعال در بازار سرمایه دارند.
در نتیجه، عدد شاخص کل بورس بهجای مشخصکردن وضعیت کل سهام بازار، بیشتر تحت تاثیر نمادهای شاخص ساز است. در نتیجه ممکن است اطلاعات بهدستآمده از این شاخص در برخی از محاسبات و روشها معیار قابل قبولی نباشد.
برای مثال، اگر یک سرمایهگذار، پرتفویی متشکل از سهمهای کوچک و غیرشاخصساز داشته باشد، احتمالا عدد شاخص و محاسبه شاخص کل بورس برای سبد سهام و استراتژی معاملاتی او موثر نیست.
2. جدا بودن شاخص کل بورس از شاخص فرابورس
انتقاد دیگری که منتقدان به شاخص کل بورس میکنند، تاثیر نداشتن سهام فرابورسی در تعیین این شاخص است.
نکته مهمی که در این مورد باید به آن توجه کنید این است که شاخص کلی که در رسانهها اعلام و صحبت میشود، مخصوص بورس اوراق بهادار تهران است و هیچ یک از شرکتهای فرابورسی در این شاخص در نظر گرفته نمیشوند. به همین دلیل شاخص کل برای افرادی که سبد سرمایهگذاری خود را از بین شرکتهای فعال فرابورسی انتخاب میکند قابلاستفاده نیست.
3. اهمیت عرضه اولیه در شاخص کل
یکی دیگر از مشکلاتی که درباره محاسبه شاخص کل بورس وجود دارد، تاثیر عرضه اولیهها در بالارفتن و رشد این شاخص است.
چند سال اخیر و استقبال مردم از بازار بورس باعث شد تا شرکتهای زیادی قصد ارائه سهام خود در بازار بورس را داشته باشند. بهاینترتیب، شرکتهای کوچک و بزرگی در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شدهاند.
نکته مهمی که وجود دارد، این است که معمولا برای بالابردن جذابیت خرید عرضههای اولیه، قیمت آن را منصفانه و حتی پایینتر از ارزش واقعی شرکت در نظر میگیرند. این کار به طور خودجوش باعث بالارفتن تقاضا برای خرید سهام شرکتهای جدید و کوچک معرفی شده به بازار خواهد شد. این افزایش تقاضا به طور مستقیم روی بالارفتن شاخص کل هم تاثیر خواهد گذاشت.
به همین خاطر منتقدان میگویند در سالهای اخیر بخشی از رشد شاخص کل بورس مربوط به عرضه اولیه شرکتهای مختلف است و ارتباطی با بازدهی شرکتهای فعال در آن ندارد. در نتیجه این موضوع میتواند یکی از مشکلات محاسبه شاخص کل بورس باشد.
شاخص کل یکی از اصلیترین شاخصهای بورس است. این شاخص در کنار شاخصهای دیگری مثل شاخص هموزن، قیمت سهام و … برای تعیین وضعیت بازار بسیار مفید هستند.
جمعبندی
شاخص کل یکی از مهمترین ابزارها و شاخصهایی است که معمولا در میان فعالان بازار سرمایه مورداستفاده قرار میگیرد.
سرمایهگذاران و تحلیلگران از این شاخص برای تحلیل و وضعیت بازار سرمایه استفاده میکنند. بااینوجود، نحوه محاسبه این شاخص مشکلات، نقصها و کاستیهایی دارد که باعث شده مورد قبول برخی از تحلیلگران نیست، اما هنوز هم نمیتوان روی اهمیت و کاربرد این شاخص چشم بست.
قصد شروع سرمایهگذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاریها انجام دهید:
برای سرمایهگذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه میشود:
دیدگاه شما