بورس اوراق بهادار

بورس اوراق بهادار چیست؟

بورس اوراق بهادار چیست؟ | بورس اوراق بهادار به واسطه ی داشتن حجم وسیعی از منابع مالی شفاف، یکی از مطمئن‌ترین روش های جذب و تامین سرمایه محسوب می شود. پس پذیرش در بورس به معنای بهره‌مندی از حجم وسیعی از سرمایه است که این فقط یکی از دلایل خاص اهمیت ورود به بازار بورس است. بورس اوراق بهادار بازار رسمی و متشکلی است که در آن سهام شرکت ها یا اوراق قرضه دولتی تحت شرایط خاصی خرید و فروش می شود. ویژگی مهم بازار بورس، حمایت قانونی از صاحبان سرمایه و پس اندازها یا سرمایه های راکد است. بازار بورس بازاری مرجع و مطمئن برای جذب سرمایه ی افراد و بخش های خصوصی به منظور تامین مالی پروژه های سرمایه گزاری بلند مدت است. اصطلاح بورس در بازرگانی داخلی ایران به بازارهای کالاهای سرمایه ای، مصرفی و واسطه ای اطلاق می گردد که در یک محدوده ی جغرافیایی خاص واقع شده است، مانند بورس آهن، بورس فرش در بازار تهران و.

چه چیزی باعث می شود که شرکت ها به بازار بورس وارد شوند؟

اکثر بازرگانان و اقتصاد دانان صرف نظر از دیدگاه‌های مختف آنها، موتور ایجاد رشد و توسعه را سرمایه‌گذاری می‌دانند. در این پروسه، چیزی که بسیار اهمیت دارد این است که سرمایه‌گذاری بورس اوراق بهادار در بورس به منظور ایجاد افزایش توان تولید و ظرفیت‌های تولیدی همراه با افزایش درآمد و اشتغال انجام می شود و ثبت شرکت ها در بازار بورس، یکی از بهترین انتخاب ها برای تحقق بخشیدن به این موضوع است. چرا که بعد ازتاسيس شركت و ادامه دار شدن فعاليت آن به منابع مالي بيشتري به منظور توسعه دامنه و تنوع فعالیت نیاز است. اين نياز معمولا با محدوديت منابع مالي سرمایه گزاران و سهام‌داران نتیجتا عدم توانايي در پاسخ‌گويي به آن مواجه می شود.

عموماً کلیه ی شرکت‌ها باهدف تأمین منابع مالی اقدام به شرکت در بازار بورس و سرمایه و انتشار اوراق می‌نمایند. به‌طورکلی معمولا دو راه برای تأمین سرمایه به منظور ادامه فعالیت های شرکت، انجام طرح های توسعه و حتی انجام یک پروژه، وجود دارد. این دو عبارتند از:

روش اول یعنی اینکه از طریق استقراض از افراد دیگر و یا اخذ وام منابع مالی را تامین کنیم.
روش دوم یعنی اینکه دیگران را در درآمدها و بازده حاصل از کار و فعالیت خود شریک کرده بخشی از مالکیت را به آنها واگذار کنیم تا بتوانیم در ازای آن منابع مالی و سرمایه ی مورد نیاز خود را تامین کنیم.

بدیهی است هرکدام از این دو روش، مزایا و معایب خاص خود را دارد. برای مثال مزیت بورس اوراق بهادار روش اول یا بدهی، سپر مالیاتی بودن و یا موقتی بودن آن است. یعنی اینکه بدهی ها روزی به پایان خواهند رسید و وجود بدهی در صورت‌های مالی شرکت ها باعث می‌شود که مالیات کمتری پرداخت نمایند.

اما همین روش معایب خاص خود را دارد، مثلاً ریسک مالی شرکت را افزایش داده و باعث می شود در صورت نبودن نقدینگی کافی به منظور ادای بدهی، شرکت دچار مشکل شود. چه بسا زیان وضرر زیادی به وجود آید که دیگر قابل جبران نباشد و حتی گاها منجر به ورشکستگی و از بین رفتن کسب و کارشرکت گردد.

از طرف دیگر، روش مشارکت نیز مزایایی دارد، مثلا اینکه در این روش، هیچ الزامی برای بازگرداندن وجه و سرمایه دریافت شده وجود ندارد و همچنین فرد وارد شده در بورس شرکت، در سود و زیان با شرکت شریک خواهد بود، لذا از این بابت هیچ نگرانی‌ای وجود ندارد که در صورت بروز ضرر و زیان، شرکت دچار مشکل شود. اما ازجمله معایب بزرگ این روش، بازگشت ناپذیر بودن سرمایه ی اولیه شرکت است؛ یعنی آن بخش از سهامی را که شرکت به غیر واگذار نموده، برای همیشه از دست رفته است.

بر اساس شرایط گفته شده، می‌توان نیازهای مالی فزاینده شرکت را با تنوع بخشیدن به ترکیب صاحبان سهام و افزایش سرمایه ای که از جانب سهامداران جدید تزریق می شود، تامین کرد. هم‌چنین با ورود شرکت به بازار سهام ، اعتبار شرکت افزایش یافته و شرکت می تواند در بازاری با 70 میلیون نفر جمعیت، منابع مالی مطلوب را جذب کند. علاوه بر این، هنگامی که شرکت توسط سازمان بورس و سهام‌داران جدید مورد نظارت و کنترل قرار بگیرد، فعالیت‌های انحرافی و غیر ضروری شرکت، به دلیل توجه زیاد نهادهای نظارتی کاهش می‌یابد.

مزایای ذکرشده از جمله مهم ‌ترین انگیزه‌های ورود شرکت‌ها به بازار سهام می‌باشد. در حال حاضر شیب تقاضا برای ورود به بازار بورس صعودی بوده و افزایش چشم‌گیری داشته است که این امر منجر به وضع قوانین خاصی به منظور ورود و پذیرش شرکت‌های متقاضی به بورس شده است. وضع این قوانین به منظور شفاف سازی وضعیت کنونی و آینده شرکت و همچنین مشخص نمودن وضعیت سرمایه ی شرکت در مقایسه با سایر رقبای آن می‌باشد که به نوبه ی خود می‌تواند مبنای مناسبی برای تجزیه و تحلیل روند فعالیت شرکت قرار گیرد.

برای ورود شرکت ها به بازار بورس علاوه بر انجام مراحل قانونی مربوط به ثبت شرکت، بایستی گزارشی کارشناسی مطابق با ساختار اعلام شده از جانب بازار بورس تدوین و به سازمان اوراق بهادار تهران ارائه شود تا بعد از تصمیم‌گیری نهایی توسط کمیته موجود در سازمان در رابطه با شرکت، حکم نهایی آن ابلاغ شود.

شرايط مالی ورود شركت‌ها به بورس

1. شرکت مورد نظر بایستی دارای تابعیت ایرانی بوده و در ایران ثبت شده باشد.
2. شركت بايد سهامی عام باشد.
3. شركت بايد داراي سهام عادي با نام داراي حق رأي باشد و 100 درصد بهاي اسمي آن پرداخت شده باشد و هيچ‌گونه امتياز خاصي براي سهام‌داران شركت وجود نداشته باشد.
   تبصره ای که در این مورد وجود دارد این است که شرکتی که سهام با شرایط ویژه داشته باشد، در صورتی که از طرف هیات پذیرش اوراق بهادار و شورای بورس تایید شود، قابل پذیرش خواهد بود.
4. حداقل دو سال از تاريخ تاسیس شركت گذشته باشد.
5. حداق مبلغ سرمایه گزاری شرکت ده میلیارد ریال باشد.
6. در زمان پذيرش شرکت برای ورود به بازار بورس، نبايد بيشتر از 80 درصد از سهام شركت در اختيار كمتر از 10 نفر سهام‌دار باشد. اين نسبت نیز بایستی در پايان دومين سال پس از پذيرش به 75 درصد تقلیل يابد. به علاوه حتما بایستی بعد از گذشت شش ماه از تاريخ درج شرکت در بازار بورس و تا زماني كه نام شركت در تابلو دوم بورس درج شود، حداقل 500 سهامدار داشته باشد.
   تبصره موجود در این بند این است که در مورد شركت‌هاي دولتي كه تابع مقررات قانوني هستند، سهام آنها بايستي از طريق بورس اوراق بهادار به مردم واگذار شود، رعايت اين بند در زمان پذيرش شرکت اجباری نیست. شركت‌هاي ياد شده بایستی حداکثر ظرف مدت شش ماه از تاريخ پذيرش، شرايط عمومی خود را با مقررات اين بند تطبيق دهند.
7. مجموع سهام متعلق به وزارتخانه ها، دولت، مؤسسه ها و شركت هاي دولتي، نبايد از 49 درصد سهام شركت بيشتر باشد.
   تبصره ی موجود در این بند این است که شركت هاي دولتي مذكور در اين بند موظفند حداكثر بعد از مدت دو سال از تاريخ پذیرش شرکت و درج نام آن در فهرست نرخ‌هاي بورس، وضعيت عمومی خود را با شرايط فوق‌الذکر تطبيق دهند.
8. شركت بايد در دوره های متوالی زمانی سودآور بوده و امكان سودآوري و افزایش آن در آينده وجود داشته باشد و ضرر و زيان انباشته نداشته باشد.
9. نسبت حقوق و سهم صاحبان سهام شركت نسبت به كل دارائي‌ها، از حد نرمالی برخوردار بوده و نباید از 30 درصد كمتر باشد. در صورتي كه نسبت مشخص شده از حداقل تعيين شده در اين شرط كمتر باشد، اما به تشخيص هيأت پذيرش از حد مناسبی برخوردار باشد، بايد نسبت حقوق و سهم صاحبان سهام به کل دارائيهاي ثابت، حداقل از 50 درصد كمتر نباشد.
10. اساس‌نامه شركت بايستی طوري تنظيم شده باشد كه به تشخيص هيأت پذيرش بورس، حقوق سهامداران جزئی در آن محفوظ باشد.
11. شركت بايستی نظام حسابداري مطلوب داشته باشد و به تشخيص هيأت پذيرش، در مورد شركت هاي توليدي(حسابداري صنعتي) استقرار داشته باشد. علاوه بر این کلیه ی دفاتر و حسابهاي شركت بايد مطابق با استانداردهاي حسابداري مصوب در كشور، نوشته شده باشد.
12. شركت متقاضي ورود به بازار بورس، بایستی گزارش هاي حسابرسي دو دوره مالي متوالي پيش از زمان پذيرش را به طور کلی به سازمان بورس ارائه نمايد. تمامی این گزارش ها بايستي توسط مؤسسات حسابرسي رسمي ايران كه واجد ويژگي هاي خاص مصوب شوراي بورس هستند، تهيه شده باشد.
13. براي شركتهاي فعال در تالار فرعي، علاوه بر دارا بودن شرايط فوق، سهام شركت و ميزان فعاليت آن در مدت زمان شش ماهه ورود به بازار بورس، بنا به تشخيص دبير كل سازمان بورس اوراق بهادار تهران، بايستی از وضعيت مطلوبي برخوردار باشد. در غير اين صورت، کلیه ی گزارشات جهت اخذ تصمیم نهایی به هیات پذیرش گزارش می شود.

شرایط اختصاصی ورود شرکت‌ها در بازار اول – تابلوی اصلی

1. وجود سهام شناوری حداقل ۲۰%
2. دارا بودن حداقل میزان سرمایه ثبت شده شرکت به ارزش ده میلیارد ریال
3. گذشت حداقل ۳ سال از سابقه فعالیت پیش از پذیرش در بورس
4. عدم وجود بدهی های انباشته در ترازنامه و ضرر و زیان
5. مطلوبیت سیستم حسابداری به لحاظ مالی
6. سودآوری در ۳ دوره مالی متوالی منتهی و دارا بودن چشم اندازی روشن از لحاظ سود آوری
7. حداقل نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی ها ۳۰%
8. تایید صورت‌های مالی توسط حسابرسان معتمد سازمان بورس
9. عدم وجود محکومیت کیفری برای مدیر عامل و اعضای هیئت مدیره
10. عدم وجود دعاوی حقوقی با اهمیت بر صورت‌های مالی شرکت
11. عدم وجود مردودی صورت های مالی از نظر حسابرسان معتمد

شرایط اختصاصی ورود شرکت ها در بازار اول- تابلوی فرعی

1. وجود حداقل سهام شناوری ۱۵%
2. دارا بودن حداقل سرمایه ثبت شده شرکت به ارزش ۵۰۰ میلیارد ریال
3. گذشت حداقل ۳ سال فعالیت پیش از پذیرش در بازار بورس
4. عدم وجود زیان انباشته در ترازنامه و ضرر های ثبت شده
5. مطلوبیت سیستم حسابداری به لحاظ مالی
6. سودآوری در ۲ دوره مالی متوالی و ارائه چشم اندازی روشن از لحاظ سود آوری
7. حداقل نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی‌ها ۲۰%
8. تایید صورت‌های مالی توسط حسابرس معتمد سازمان بورس
9. عدم وجود محکومیت کیفری برای مدیر عامل واعضای هیئت مدیره
10. عدم وجود دعاوی حقوقی با اهمیت بر صورت‌های مالی
11. عدم وجود مردودی صورت‌های مالی دو دوره منتهی به پذیرش

حال که با شمه ای از بازار بورس و اوراق بهادار آشنا شدید، اگر طالب یادگیری اصول و قوانین کلی بورس و اوراق بهادار هستید می توانید در دوره بورس و اوراق بهادار موسسات معتبر شرکت کنید تا از این طریق بتوانید به راحتی آموزش بورس را آغاز کرده و بتوانید در بازار بورس فعالیت کرده و سود سرشاری را از آن خود کنید.
موسسه آموزش عالی آزاد فن پردازان با دارا بودن سابقه ی درخشان در ارائه ی دوره های آموزشی، برگزار کننده ی دوره ی بورس و اوراق بهادار نیز می باشد. برای اخذ مدرک بورس و یا گواهینامه ی بورس میتوانید بعد از شرکت در دوره بورس و اوراق بهادار و آموزش بورس و اوراق بهادار، در کلاسهای آموزشی این موسسه شرکت کرده و بعد از گذراندن آنها مدرک مربوطه را دریافت نمایید.
در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر و یا در خواست مشاوره رایگان در تمامی موارد فوق نیز می توانید با ما در موسسه آموزش عالی آزاد فن پردازان تماس حاصل فرمایید.

بررسی اثر عوامل کلان اقتصادی بورس اوراق بهادار بر بازدهی سهام در طی شیوع همه‌گیری کووید-19 (مورد مطالعه صنایع منتخب بورس اوراق بهادار تهران)

یکی از رویداد‌های مهم سال 2020میلادی، بیماری مسری کرونا است که بر اقتصاد جهانی و بازرهای مالی تاثیر شگرفی گذاشته است. از آنجا که بازده بازار سهام نسبت به رویدادهای مهم واکنش‌ نشان می‌دهد، این مطالعه به بررسی بازده سهام صنایع غذایی، کشاورزی و زراعت، دارویی، صنعت گردشگری و هتلداری ‌در شرایط اپیدمی‌کرونا می‌پردازد. بدین منظور، با استفاده از روش داده‌ پانل به بررسی تأثیر موارد مرگ و میر روزانه ناشی از ویروس کووید-19 بر بازده سهام منتخب طی دوره 03/12/1398 تا 09/05/1400 پرداخته‌ایم. در این مطالعه برای آنالیز بورس اوراق بهادار بیشتر علاوه بر تعداد مرگ و میر ناشی از کووید-19، اثر تعداد مبتلایان به کووید-19 بر بازده سهام صنایع منتخب نیز مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاکی از آن است که تعداد مرگ و میر ناشی از کووید-19 با بازده سهام صنایع منتخب رابطه‌ای معنادار و نامتقارنی دارد. سایر متغیرها از جمله نرخ ارز- دلار آمریکا و قیمت طلای 18عیار نیز مورد بررسی قرار گرفته‌اند و به ترتیب رابطه‌ای معنادار، مثبت و منفی با بازده سهام صنایع منتخب داشتند. آنالیز بیشتر، اثر نامتقارن مرگ و میر ناشی از کووید-19 بر بازده سهام صنایع مختلف را نشان می‌دهد. به طوری که بازده سهام صنایع گردشگری، هتلداری با مرگ و میر روزانه ناشی از کرونا رابطه ای منفی و قابل توجه داشته است. از طرف دیگر رابطه متغیر تعداد مرگ و میر روزانه بر اثر کووید-19 با بازده سهام صنایع غذایی و دارویی مثبت و از نظر آماری قابل توجه می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.24767077.1400.5.17.4.1

مراجع

آرغا، لیلا. علیزاده، شیوا. محنت­فر، یوسف. طاهری­نیا، مسعود.(1400). رابطه پایه سهامداری و نوسانات بازدهی سرمایه­گذاری در شرکت­های صنعتی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه علمی پژوهش­های اقتصاد صنعتی، 5(15): 75-99.

اسلاملوییان، کریم. زارع، هاشم.( 1385). بررسی تاثیر متغیرهای کلان و دارایی­های جایگزین بر قیمت سهام در ایران: یک الگوی خودهمبسته با وقفه­های توزیعی، پژوهش­های اقتصادی ایران، 8(29):17-46.

حسینیون، نیلوفر سادات. بهنامه، مهدی. ابراهیمی سالاری، تقی. (1395). « بررسی انتقال تلاطم نرخ بازده بین بازار های سهام، طلا و ارز در ایران »، فصلنامه پژوهش­های اقتصادی ایران، 66، 123-150.

رضایی، فرزین. عازم، حامد.(1391). « تاثیر شدت رقابتی و راهبرد تجاری بر ارتباط بین اهرم مالی و عملکرد شرکت‌ها »، فصلنامه علمی- پژوهشی حسابداری مدیریت، 12، 101-115.

کتابفروش بدری، آرش. میرزاپور باباجان، اکبر. اکبری مقدم، بیت اله. (1399). «تاثیر شوکهای سیاست پولی بر قیمت کالاهای صنعتی منتخب در ایران با روش بیزین ور»، فصلنامه علمی پژوهش­های اقتصاد صنعتی، 4(12)، 72-57.

کریم،زاده، مصطفی. ( 1385). « بررسی رابطه بلند مدت شاخص قیمت سهام بورس با متغیرهای کلان پولی با استفاده از روش هم جمعی در اقتصاد ایران »، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، 8(26)، 41-54.

Al-Awadhi, A.M. Alsaifi, KH. Al-Awadhi, A. Alhammadi, S. (2020). “Death and ontagious infectious diseases: Impact of the COVID-19 virus on stock market returns”, Journal of Behavioral and Experimental Finance, 27, 1-6.

Ayoub, R. (2020). “Stock market vulnerability to the Covid-19 pandemic: Evidence from emerging Asian stock markets”, MPRA, No. 101774.

Branson, W.H. (1983). “Macroeconomic Determinants of Real Exchange Risk In: Managing Foreign Exchange Risk”, Cambridge University, Cambridge.

Ciner, C. (2020). “Stock Return Predictability in the time of COVID-19”, Finance Research Letters, 101705.

Dornbusch, R. Fischer, S. (1980). “Exchange Rates and the Current Account”, the American Economic Review, 70(5), 960–971.

Erdem, O. (2020). “Freedom and stock market performance during Covid-19 outbreak”, Finance Research Letters.

Gavin, M. (1989). “The stock market and exchange rate dynamics”, Journal of International Money and Finance, 8, 181–200.

Just, M. Echaus, K. (2020). “Stock market returns, volatility, correlation and liquidity during the COVID-19 crisis: Evidence from the Markov switching approach”, Finance Research Letters, 1-8.

Li, Y. Liang, C. Ma, F. Wang, J. (2020). “The role of the IDEMV in predicting European stock market volatility during the COVID-19 pandemic”, Finance research letters, 36, 101749.

Li, Q. Wang, T. Li, P. Liu, L. Gong, Q. Chen, Y. (2014). “The effect of news and public mood on stock movements”, Inf. Sci. (Ny). 278, 826–840.

Mazur, M. Dang, M. Vega, M. (2020). “COVID-19 and the March 2020 stock market crash: Evidence from S&P1500”, Finance Research Letters, 1-8.

Morales, L. Callaghan, B.A. (2020). “Covid19: Global Stock Markets Black Swan”, Critical Letters in Economics & Finance , 1, 0–14.

Narayan, P. K. Devpura, N. Hua, W. (2020). “Japanese currency and stock market—What happened during the COVID-19 pandemic?”,Economic Analysis and Policy.

Narayan, P. K. Phan, D. H. B. Liu, G. (2020). “COVID-19 lockdowns, stimulus packages, travel bans, and stock returns”, Finance research letters, 101732.

Perron, P. (1989). “The great crash, the oil price shock and the unit root hypothesis”, Econometrica, 57, 1361-1401.

Pharmaceutical Technology. (2020). “Coronavirus: A timeline of how the deadly Covid-19 outbreak is evolving”.

Rudden, J.(2020). “Change in global stock index values during coronavirus outbreak 2020”,https://www.statista.com/statistics/1105021/coronavirus-outbreak-stock-market-change/.

Samadi, A. H. Owjimehr, S. Nezhad Halafi, Z. (2020). “The cross impact between financial markets, Covid- 19 pandemic, and economics: The case of Iran”, Journal of policy modeling, 1-22.

Sansa, N.A. (2020). “The impact of the Covid-19 on the financial markets: Evidence from China and USA”, Electronic Research Journal of Social Sciences and Humanities, 2.

Sharif, A. Aloui, C. Yarovaya, L. (2020). “COVID-19 pandemic, oil prices, stock market and policy uncertainty nexus in the us

مسئولیت اجتماعی نزد شرکت‏های پذیرفته‏شده در بورس اوراق بهادار تهران

هدف این مقاله سنجش دیدگاه بنگاه‏های ایرانی نسبت به مفهوم مسئولیت اجتماعی می‏باشد. پس از بررسی ادبیات، چارچوب کارول انتخاب و بر اساس آن پرسش‏نامه‏ای تهیه شد و برای همه‏ی شرکت‏های پذیرفته‏شده در بورس اوراق بهادار تهران به عنوان جامعه‏ی آماری ارسال شد. تحلیل داده‏ها مبین این موضوع است که تعریفی که شرکت‏های ایرانی از مسئولیت اجتماعی دارند بیشتر به بعد حقوقی هرم کارول نزدیک است و اولویت‏بندی آن‏ها نیز با هرم کارول مطابقت دارد. همچنین شرکت‏ها در وهله‏ی اول به بعد اقتصادی و سپس اخلاقی و حقوقی و در انتها به بعد نوع‏دوستانه اهمیت می‏دهند. در این پژوهش، تفاوت‏های بین بنگاه‏های تولید خدمات و کالا و بنگاه‏های بزرگ و کوچک در رابطه با یافته‏ها مورد بررسی قرار گرفته است. تحلیل‏های آماری حکایت از این دارد که شرکت‏های تولیدی بیش از شرکت‏های خدماتی برای فعالیت‏های حقوقی و فعالیت‏های اخلاقی اهمیت قایل هستند.

کلیدواژه‌ها

• : مسئولیت اجتماعی شرکت‏ها
• مدل کارول
• بورس اوراق بهادار تهران
• ایران

عنوان مقاله [English]

Social Responsibility in Corporations Listed in Tehran Sock Exchange

The purpose of this article is to evaluate how Iranian companies perceive corporate social responsibility. After a review of the literature, Carroll’s framework was selected for the construction of a questionnaire which was sent to all companies listed in Tehran Stock Exchange. The analysis indicated that the perceptions of social responsibility among Iranian companies are closed to legal dimension in Carroll’s pyramid. Furthermore, the corporations first emphasize the economic aspect of social responsibility followed by moral, legal, and finally humanitarian dimension. The differences between manufacturing and service oriented companies as well as large vs. small organizations were identified. The analysis indicated that the manufacturing companies emphasize the legal and moral aspects of corporate social responsibility more than the service sector companies

کلیدواژه‌ها [English]

• Corporate Social Responsibility
• Carroll model
• Tehran Stock Market
• Iran

مراجع

احمد شربت اوغلی* داوود افشاری** منوچهر نجمی (1389) مسئولیت اجتماعی نزد شرکت‏های پذیرفته‏شده در بورس اوراق بهادار تهران سال 4 (شماره 19), 63-82 Ahmad Sharbatoghlie Davoud Afshari Manoochehr Najmi (2011) Social Responsibility in Corporations Listed in Tehran Sock Exchange volume 4 (number 19), 63-82

وظیفه سازمان بورس اوراق بهادار

مهم ترین وظیفه سازمان بورس و اوراق بهادار عملکرد بر بورس های مختلف می باشد:

معرفی بورس به عنوان یک بازار:

بورس یک بازار رسمی است که در آن همانند بازار سنتی خرید و فروش بین فروشنده و خریدار صورت می گیرد

اما با یک تفاوت عمده بین خریدار و فروشنده یک واسطه وجود دارد به نام کارگزاری !

انواع دارایی ها :

اگر بخواهیم دسته بندی سادهای از دارایی ها داشته باشیم میتوان آنها را به دو دسته تقسیم کرد : دارایی فیزیکی :دارایی هایی که جنبه فیزیکی دارند مثلا ملک،خودرو،طلاو …

دارایی مالی :به پشتوانه یک دارایی دیگر تایین می شود مثلا سهام، سند زمین و …

بورس اوراق بهادار:

بازاری رسمی است که در آن خرید و فروش سهام شرکتها یا اوراق بهادار دیگر(اوراق اجاره،اوراق مشارکت و ) …طبق قوانین خاص انجام می شود . پس در بورس اوراق بهادار دارایی مالی معامله میشود

درفرا بورس سهم مانند بورس اوراق بهادار به خرید و فروش اوراق بهادار مانند سهام، اوراقمشارکت، اوراق اجاره و …می پردازنداما شرایط پذیرش شرکت ها در فرابورس با بورس تفاوت های اندکی دارد که در اسلایدهای آینده به آن خواهیم پرداخت

بورس کالا بازاری سازمان یافته ای است که در آن کالاهای معینی همچون محصولات کشاورزی(مانند کنجاله سویا و ) …محصولات فلزی(مانند فولاد و )…خرید و فروش میشوند.پس در بورس کالا دارایی فیزیکی معامله میشود

انواع بازارهای بورس اوراق بهادار

چنانچه در بازارهای مالی و به خصوص بازار بورس ایران فعالیت داشته باشید، احتمالا با انواع بازارهای بورس اوراق بهادار آشنا هستید ولی اگر با انواع بازارهای بورس اوراق بهادار آشنایی ندارید و یا جدیدا به دنبال فعالیت در بازار سرمایه ایران هستید و حتی اگر تنها علاقه مند به مسائل اقتصادی و بورس هستید، این مطلب مناسب شماست، چرا که در ابتدای امر شما را با انواع بازارهای بورس اوراق بهادار آشنا می کند و دید خوبی در مورد بازارهای سرمایه گذاری در بورس به شما می دهد و همچنین کمک می کند با ماهیت بورس و سازوکار انواع بازارهاي بورس آشنا شوید، پس به هیچ عنوان این مطلب جذاب را از دست ندهید؛

انواع بازارهای بورس اوراق بهادار

به صورت کلی بازار بورس نهاد سازمان‌ یافته‌ ای به حساب می آید که در آن سهام شرکت‌ ها و اوراق گوناگون مورد معامله قرار می گیرد. جالب است بدانید که بورس هر کشور یکی از ارکان اصلی بازار سرمایه آن کشور محسوب می شود و محلی برای جمع‌ آوری منابع مالی و تخصیص بهینه سرمایه به شمار می رود. بنابراین سرمایه های راکد در جامعه از طریق بازار بورس به بخش هایی که به منابع مالی احتیاج دارند، اختصاص پیدا می کند. در بازار بورس، قیمت‌ ها شفافیت دارد و به درستی کشف قیمت انجام می شود (. ). در بورس اصل بر این است که ریسک کنترل شود، ولی حائز اهمیت ترین هدف این بازار، تامین نقدینگی برای شرکت‌ ها و فعالان اقتصادی می باشد و هدایت سرمایه های راکد به سمت حوزه‌ هایی است که احتیاج به منابع مالی جدید دارند.

درصورتی که تمایل دارید تا از خدمات ۲۵ درصد تخفیف کارمزد در بورس، سرمایه گذاری بر روی حق تقدم و یا فروش آن و … بهره مند شوید میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید.

بازار سرمایه این امکان را برای همه فراهم می آورد تا بتوانیم در فعالیت‌ های اقتصادی کشور مشارکت کرده و همچنین سود نیز به دست آوریم. به بیان دیگر بازار بورس به عنوان رابطی بین افراد سرمایه دار و کسانی که برای انجام فعالیت‌ های اقتصادی و تجاری نیاز به منابع مالی دارند، فعالیت می کند و نکته جالب دیگر این که در جهان انواع بازار بورس وجود دارد که در این بین می توان به بورس اوراق بهادار، بورس کالا، بورس انرژی، بورس ارز و … اشاره کرد. در ایران تا به امروز چهار بورس اوراق بهادار بازار بورس اوراق بهادار، بورس کالا، بورس انرژی و فرابورس در دسترس و فعال می باشد. البته بورس ارز یکی از بورس های اصلی در دنیاست که به علت وجود محدودیت‌ های گوناگون، جای آن در بازارهای سرمایه ای ایران خالی می باشد. در ادامه با انواع بورس در ایران بیشتر آشنا خواهیم شد؛

۱) بورس اوراق بهادار

ریشه پیدایش بورس را بایستی ایجاد ارتباط بین دارندگان سرمایه و آن‌ هایی دانست که به سرمایه نیاز دارند. لذا بورس اوراق بهادار چیزی بیش از ۵۰ سال است که در ایران وجود دارد و فعالیت های زیادی در آن صورت می پذیرد، ولی آغاز فعالیت رسمی آن را می‌ توان سال ۱۳۸۳ به حساب آورد. بورس اوراق بهادار را می‌ توان بازاری شفاف و با ابزارهای متنوع دانست که در پی ایجاد ارزش افزوده برای ذی‌ نفعان است. در این بازار مشخصا، انواع دارایی‌ های مالی مثل سهام شرکت‌ ها و یا اوراق مشارکت خرید و فروش م یشود. در بورس همچنین نهادهای نظارتی گوناگونی بر نحوه معاملات و پذیرش شرکت‌ ها نظارت دارند و بسیاری از افراد هم به عنوان اشخاص حقیقی در این بازار فعالیت می کنند.

ویژگی اصلی بورس اوراق بهادار تهران حمایت قانونی از صاحبان منابع پس‌ اندازی و وجود باید و نبایدهای قانونی برای متقاضیان سرمایه به شمار می رود. بازار بورس چند نوع دارد؛ بازار اول و بازار دوم که بازار اول هم از تابلوی اصلی و فرعی برخوردار است ولی لازم نیست خودتان را گیج کنید و در بند انواع مختلف هر بورس باشید، چرا که تنها ماهیت آن ها را درک کنید کفایت می کند و در صورت سرمایه بورس اوراق بهادار گذاری سنگین در بخش های مختلف، بهتر است دقیق تر این مفاهیم را یاد گرفته باشید ولی در حال حاضر خودتان را اذیت نکنید.

پذیرش شرکت‌ ها در هر کدام از این بازارها از شرایط مخصوص به خود برخوردار است؛ شرایطی مثل داشتن سرمایه لازم، شفافیت صورت های مالی، حداقل تعداد سهامداران که در زمان پذیرش شرکت ها این شرایط مورد بررسی قرار خواهد گرفت. امروزه معامله‌ های بازار بورس از ساعت ۹ تا ۱۲:۳۰ روزهای شنبه تا چهارشنبه هر هفته و با دامنه نوسان ۵ درصد انجام می‌ شوند و از ساعت ۸:۳۰ تا ۹ پیش گشایش بازار بوده و ثبت سفارش صورت می پذیرد.

البته بورس در روزهای تعطیل رسمی، تعطیل است. این را در نظر داشته باشید که به منظور معامله در بورس بی گدار به آب نزنید و حتما به مبانی تحلیل تکنیکال نیز توجه داشته باشید. بازار بورس خود به دو بازار اول و دوم تقسیم بندی می شود، تفاوت این دو بازار در قوانین آن‌ ها است. به صورتی که یک شرکت برای ثبت در تابلوی بازار اول باید قوانین سخت‌ گیرانه‌ تری را نسبت به بازار دوم پشت سر بگذارد. برای نخستین بار سوالات پرتکرار در بازار بورس را می توانید در این مقاله به صورت کاملا رایگان مطالعه نمایید و بورس اوراق بهادار مطمئن باشید که بسیاری از این سوالات، سوالات شخص شما نیز هست.

۲) بورس کالا

بورس کالا یکی دیگر از انواع بازار بورس در ایران است و همان طور که از نام آن مشخص است، شما قادرید در این بازار سهام کالاهای گوناگون را مورد معامله قرار دهید. در حقیقت بورس کالا، بازار منسجمی به حساب می آید که بسیاری از عرضه‌ کنندگان، کالای خود را عرضه می‌ کنند و کالای مربوطه بعد از بررسی‌ های کارشناسی و قیمت‌ گذاری به وسیله کارشناسان بورس کالا، به خریداران عرضه می‌ شود. در این بازار به صورت معمول کالاهای خام و فرآوری نشده مثل فلزات، پنبه، گندم، برنج، زعفران و … خرید و فروش می شوند. یکی از مزایای بورس کالا، وجود نهادهای نظارتی و تنظیم‌ کننده بازار می باشد که بدین شکل همه تولیدکنندگان، مصرف‌ کنندگان و تاجرین کالا، از مزایای قوانین و مقررات حاکم بر بورس برخوردار خواهند شد.

این بورس برای افرادی که قصد دارند از ريسک نوسان كاذب قيمت‌ ها در امان باشند یا برعکس، از نوسانات قيمت استفاده نمایند و سود بیشتری ببرند، پیشنهاد می‌ شود. انواع بازارها، قراردادها و اوراق قابل معامله در بورس کالای ایران عبارت‌ اند از؛ قرارداد نقدی، قرارداد سلف، قرارداد نسیه، قرارداد آتی، قرارداد سلف استاندارد، قراردادهای اختیار معامله، صندوق‌ های سرمایه‌ گذاری مبتنی بر طلا و گواهی سپرده کالایی که در مطالب گوناگونی سعی بر آشنایی کلی با آن ها داشتیم.

۳) بورس انرژی

بورس انرژی به عنوان یک بورس کالایی است که قابلیت انجام معاملات حامل ‏‌های انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر کالاهای مذکور در آن وجود دارد. منظور از حامل­ های انرژی نفت، گاز، برق و سایر حامل‎ های انرژی است. بورس انرژی ایران در اسفند ماه سال ۹۱ و با هدف ایجاد بازاری شفاف، کارآمد، با نقد شوندگی و رقابت پذیری بالا، کشف قیمت منصفانه و انحصار زدایی در بازار معاملات حوزه انرژی تشکیل شد. بورس انرژی به عنوان چهارمین بورس کشور برای عرضه محصولات نفت و مشتقات نفتی، برق، گاز طبیعی، زغال سنگ، حق آلودگی و دیگر حامل‌ های انرژی ایجاد شد.

بورس انرژی از دو بازار فعال فیزیکی و مشتقه برخوردار می باشد که امکان دارد قابلیت های این دو بازار با یکدیگر متفاوت باشند. تفاوت اصلی این دو بازار این است که در بازار فیزیکی کالاها خرید و فروش می شوند اما در بازار مشتقه، اوراق مبتنی بر کالا مورد معامله قرار می گیرند. مشتریان حقیقی در بازار فیزیکی نمی توانند خرید انجام دهند و تنها در بازار مشتقه قادرند نسبت به خرید اوراق اقدام نمایند. در معاملات این بازار ۱۰ یا ۲۰ درصد قیمت معامله به شکل پیش پرداخت از مشتری اخذ می گردد و مابقی آن برای کالاهای داخلی تا ۳ روز کاری و برای کالاهای بازار بین ­الملل تا ۵ روز کاری بعد دریافت خواهد شد.

به صورت خلاصه باید گفت که انجام معامله در بورس انرژی شرایط خاصی دارد و مشتریان حقیقی نمی توانند در بازار فعالیت کنند. عرضه­‌کنندگان و خریداران در این بازار شرایط خاصی دارند و مدارک مورد نیاز به منظور دریافت کد معاملاتی نیز بسیار متفاوت­‌ تر از مدارک لازم برای دریافت کد بورسی و معاملات سهام و اوراق بهادار می باشد. اگر دوست دارید بدانید نحوه معامله در بورس انرژی ایران چگونه است این مطلب شما بورس اوراق بهادار را به بهترین شکل راهنمایی می کند.

۴) بازار فرابورس

یکی دیگر از انواع بازار های بورس در ایران بازار فرابورس می باشد که مقدمات به‌ وجود آمدن آن در سال ۱۳۸۴ فراهم شد و بعد از ۳ سال و با هدف ساماندهی بازارهای خارج از بورس، فرابورس ایران به عنوان یکی از بورس اوراق بهادار بورس های رسمی کشور فعالیت های خود را آغاز کرد. همان طور که گفتیم، پذیرفته شدن در بازار بورس شرایط و قوانین خاصی دارد. چنانچه شرکتی شرایط قانونی حضور در بازار بورس را نداشته باشد، اما تمایل به عرضه سهام خود داشته باشد، ‌می تواند در بازار فرابورس فعالیت نماید.

از همین روی شرکت‌ هایی که شفافیت عملکردی ضعیف‌ تری دارند، در بازار فرابورس فعالیت می کنند که ریسک معاملات سهام این شرکت‌ ها را هم بیشتر می کند. بازار فرابورس ایران به عنوان یکی از ارکان بازار سرمایه، از ۵ بازار کارآمد برخوردار می باشد؛ بازار اول، دوم، سوم، بازار پایه و بازار ابزارهای مالی نوین از انواع بازار فرابورس هستند که مطابق با شرایط خاص هر شرکت و اوراق بهادار، امر پذیرش انجام خواهد گرفت.

البته چنانچه هر یک از سهام بازار پایه به مدت ۳ روز متوالی صف‌ ­های خرید یا فروش داشته باشند، بازه نوسان هر کدام از تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز برای بورس اوراق بهادار روز معاملاتی بعد تغییر می­ کنند و به ترتیب ۵، ۴ و ۵ درصد خواهند شد. فرابورس برای افراد مبتدی بازار ریسک داری به حساب می آید و تنوع سرمایه‌ گذاری، اطمینان از محل سرمایه‌ گذاری، معافیت مالیاتی، حق خرید سهام جدید و نوسانات روزانه قیمت سهام از قابلیت های این بازار به شمار می رود. معاملات سهام در بازار فرابورس نیز از شنبه تا چهارشنبه، ساعت ۹ صبح تا ۱۲:۳۰ صورت می پذیرد. البته از ساعت ۸٫۳۰ تا ۹ صبح امکان سفارش‌ گذاری وجود دارد و شرایط زمانی خرید و فروش در این بازار، با بازار بورس یکسان می باشد.

نتیجه گیری و کلام پایانی

بازار بورس یکی از بازارهای حائز اهمیت در بخش اقتصادی هر کشوری به حساب می آید. بازار بورس بازاری یکپارچه به منظور معامله سهام شرکت‌ ها و اوراق گوناگون مثل؛ اوراق اختیار فروش تبعی، اوراق بدهی، اوراق تسه و … می باشد. مطابق با اهداف، دارایی و قوانینی که وجود دارد بازار بورس به چند بازار تقسیم می‌ شود. چنانچه بخواهیم در مورد انواع بازارهای بورس ایران صحبت کنیم، باید این را در نظر داشت که بازار بورس در ایران به ۴ بازار عمده بورس اوراق بهادار، فرابورس، کالا و انرژی تقسیم بندی می شود که هر کدام از شرایط پذیرش و انجام معاملات مخصوص به خود برخوردارند.

در بازار بورس و فرابورس، سهام و حق تقدم سهام شرکت ها پذیرش می شود. بازار کالا فرصتی را برای معاملات کالاهای تعیین شده برای متقاضیان آن فراهم کرده است و بازار انرژی، بازاری برای معاملات حامل‌ های انرژی و برق می باشد. هدف بازارهای بورس تسهیل کردن انجام معاملات، شفافیت معاملات و تامین نقدینگی می باشد، لذا افراد می‌ توانند مطابق با اهدافی که در سر دارند، در بازارهای گوناگون بورس، فعالیت خود را آغاز نمایند. در انتها امیدوارم به بهترین شک با انواع بورس در بازار سرمایه آشنا شده باشید.

همان طور که در ابتدای مطلب قول دادیم، در این مطلب به زبان ساده با انواع بازارهای بورس اوراق بهادار آشنا شدیم.

همچنین اگر دوست دارید اصول سرمایه گذاری بلند مدت در بورس را یاد بگیرید، این مطلب شما را به بهترین صورت راهنمایی می کند.

در حال حاضر قادرید انواع بازار در بورس را نام ببرید و ماهیت هر کدام را مختصرا توضیح دهید؟