مفهوم EPS و DPS چیست؟

عمدتا نوع محاسبه بر اساس سودیست که شرکت به هر سهم داده است که اصولا در آخرین گزارش شرکت قابل مشاهده است، در جدول به سود پرداختی شرکت < dps >گفته میشود.
در این گزارشی که شرکت اعلام میکند مقدار سود سال آینده را بصورت پیش بینی ارائه میدهند که یکی از اصول انتخاب سهام برای خرید است.

سود هر سهم (EPS) و هرآنچه باید پیرامون آن بدانیم

فرض کنیم می‌خواهیم سهام یک شرکت بورسی را بخریم یا سهامی که اکنون داریم بفروشیم. با مشاهده‌ی چه متغیری روی تابلوی tsetmc می‌توانیم به ارزش‌گذاری سهم و پیش‌بینی سوددهی یا ضرردهی یک شرکت بورسی در آینده بپردازیم؟

ازآنجاکه بزرگ‌ترین هدف هر کسب‌وکاری بالابردن سود خالص و رساندن سرمایه‌گذاران و سهام‌داران به بیشترین سود است، پرداختن به مبحث سود خالص، نحوه‌ی تقسیم سود و تخصیص آن به هر واحد سرمایه‌گذاری، به‌طور خاص درمورد شرکت‌های سهامی یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری که از تجمیع سرمایه‌های عمومی تشکیل شده‌اند، بسیار ضروری می‌نماید. در این مقاله به یکی از مهم‌ترین موضوعاتی خواهیم پرداخت که می‌تواند معیار مناسبی برای ارزش‌گذاری یا ارزش‌یابی سهام شرکت‌ها باشد. این مفهوم چیزی نیست جز سود خالص هر سهم یا eps. تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

محاسبه‌ی سود خالص و اثر آن بر سود سهام (EPS):

در هر دوره با افزودن سود (زیان) ناخالص (حاصل از فعالیت اصلی شرکت) به سود (زیان) غیرعملیاتی (حاصل از فعالیتی غیر از فعالیت اصلی شرکت)، سپس کسر سایر هزینه‌ها اعم از مالی، بیمه و مالیاتی از عدد باقیمانده می‌توان به سود (زیان) خالص شرکت در پایان آن دوره‌ی مالی رسید. به‌صورت بسیار ساده‌شده می‌توان سود خالص را از این فرمول محاسبه نمود:

کل درآمدها (اعم از درآمد فروش و درآمد غیرعملیاتی) – کل هزینه‌ها (بهای تمام‌شده، هزینه‌های ثابت، بیمه، مالی و مالیات) = سود خالص

سود خالص یکی از معیارهای ارزش‌گذاری قیمت قابل معامله‌ی سهام و عملکرد شرکت است که نشان می‌دهد شرکت در طی دوره تا چه میزان از منابع و سرمایه‌های موجود به‌درستی استفاده نموده است و ادامه‌ی فعالیت شرکت سودده خواهد بود یا منجر به زیان خواهد شد.

پس از رسیدن به سود خالص می‌توان میزان سود به‌دست‌آمده به‌ازای هر برگ سهام (eps) را نیز محاسبه نمود تا هر شخص بداند به‌ازای هر واحد سرمایه‌گذاری در شرکت مذکور، در پایان دوره چه میزان سود از سرمایه‌ی خود حاصل کرده یا خواهد کرد.

فرمول محاسبه ی سود هر سهم (EPS)

نحوه‌ی محاسبه‌ی سود هر سهم بسیار ساده است. برای این کار کافیست سود خالص شرکت را بر تعداد کل سهام آن تقسیم کنید.

فرمول محاسبه ی سود هر سهم (EPS)

همان گونه که فرمول سود هر سهم یا eps می‌بینید، EPS از تقسیم کل سود خالص پایان دوره، بر تعداد سهام جاری (منتشر شده و موجود در دست سهام‌داران) به‌دست می‌آید که نشان می‌دهد شرکت به‌ازای هر واحد سرمایه‌گذاری، در این دوره چه میزان سود ساخته و نصیب سرمایه‌گذاران خود ساخته است.

نکته: ازآنجاکه تعداد سهام موجود در بازار می‌تواند در طول زمان تغییر کند، برای محاسبه‌ی دقیق‌تر EPS، توصیه می‌شود از میانگین وزنی تعداد سهام در طول دوره استفاده گردد، نه صرفاً تعداد سهام موجود در زمان محاسبه (پایان دوره).

از فرمول یادشده می‌توان برای محاسبه‌ی سود محقق شده (TTM EPS) یا سودی را که در آینده برای هر واحد سرمایه‌گذاری تخمین زده می‌شود (EPS FORWARD) محاسبه نمود. در ادامه به تفاوت این دو دیدگاه که به‌اصطلاح EPS گذشته‌نگر و eps آینده‌نگر نامیده می‌شوند و کاربرد هر یک از آنها می‌پردازیم.

TTM EPS یا eps گذشته‌نگر چیست؟

در تابلوی بورس، در کنار عدد EPS عبارت TTM را مشاهده می‌کنیم که مخفف Trailing Twelve Months به معنای «پس از 12 ماه» است. این عبارت نشان می‌دهد رویکرد محاسبه‌ی عدد پیش روی ما با رویکرد گذشته‌نگر یعنی بر پایه‌ی کل سود (زیان) خالص محقق‌شده در 12 ماه اخیر، تقسیم بر میانگین سهامِ منتشر شده‌ی موجود در بازار محاسبه گردیده است. این رویکرد برای محاسبه‌ی سود تقسیمی بین سهام‌داران و به‌عنوان معیاری برای بهینه بودن یا نبودن عملکرد شرکت طی دوره‌های گذشته کاربرد دارد.

تحلیل EPS گذشته نگر

در رویکرد گذشته‌نگر بهتر است علاوه بر TTM EPS، به روند سوددهی یا زیان دهی شرکت در بازه‌های مالی کوتاه‌مدت‌تر (۳ماهه) نیز توجه داشته باشیم زیرا ممکن است در روش TTM زیان‌های رخ‌داده در ۳ماهه یا ۶ ماهه‌ی ابتدایی دوره، روند مثبت و رشد عملکرد شرکت را طی دوره‌‌های اخیر از نظر پوشانده، در کل شرکت را به زیان‌دهی معرفی نماید و موجب تصمیم سهام‌دار برای خروج از سرمایه‌گذاری گردد. یا ممکن است شرکت تحت‌تأثیر سودهای ناشی از سرمایه‌گذاری در دوره‌های قبل، تا اواسط دوره‌ی ۱۲ماهه سودده بوده، اما طی یکی دو دوره‌ی 3 ماهه‌ی اخیر عملکردی زیان‌ده داشته است، اما با نگاه صِرف به میانگین سود 12 ماهه‌ی اخیر (TTM EPS) از روند نزولی عملکرد شرکت غفلت نمود.

سود پیش‌بینی‌شده به‌ازای هر سهم (forward EPS) چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

در رویکرد آینده‌نگر EPS نگاه به‌سوی آینده‌ی سهم است نه گذشته‌ی آن؛ در واقع در این روش سود قابل پیش‌بینی به‌ازای هر سهم (forward earning per share) به اطلاع سهام‌داران موجود و سهام‌داران بالقوه می‌رسد تا دیدگاه شفافی برای خرید یا فروش سهام موردنظر به آنان ارائه دهد.

همان‌طور که گفتیم در محاسبه‌ی EPS از سود خالص محقق‌شده استفاده می‌کردیم اما در محاسبه‌ی forward EPS از سود خالصی که پیش‌بینی می‌شود شرکت بتواند تا پایان دوره بسازد، تقسیم بر تعداد سهام موجود و بالقوه برای انتشار تا پایان دوره استفاده می‌کنیم؛ پس forward EPS بالاتر یعنی پتانسیل رشد بیشتر سهم در آینده.

از طریق محاسبه‌ی EPS forward تخمین می‌زنند که یک کسب‌وکار قادر است در پایان دوره چقدر سود به‌ازای هر سهم خود ایجاد نماید، در نتیجه EPS forward را به‌عنوان شاخص سوددهی یک کسب‌وکار در دوره‌های پیشِ رو موردتوجه قرار می‌دهند. این عدد همان معیاری است که اغلب برای تخمین قیمت قابل معامله‌ی سهم، ارزش‌گذاری آن روی تابلوی بورس و حد رشد سهم در تحلیل بنیادی استفاده می‌شود. EPS بالاتر نشان‌دهنده ارزش بیشتر سهام شرکت است زیرا اگر سرمایه‌گذاران فکر کنند شرکتی سوددهی بیشتری نسبت به قیمت سهم دارد، برای خرید سهام آن پول بیشتری می‌پردازند.

نکاتی در محاسبه‌ی forward EPS

• ازآنجاکه تعداد سهام موجود در بازار می‌تواند در طول زمان تغییر کند، برای محاسبه‌ی دقیق‌تر forward EPS، توصیه می‌شود از میانگین وزنی تعداد سهام در طول دوره یعنی تعداد سهام موجود و بالقوه برای انتشار استفاده گردد.
• در این محاسبه باید نرخ تنزیل سود بانکی را هم در نظر گرفت، زیرا سهام وقتی ارزش خواهد داشت که پیش‌بینی گردد حداقل میزانی بیش از نرخ سود بانکی سوددهی داشته باشد، در غیر این صورت انگیزه‌ای برای سهام‌داری وجود نخواهد داشت.
• درصورتی‌که شرکت دارای ساختار مالی پیچیده‌ای است، لازم است عوامل بنیادی مؤثر بر صنعت، بدهی‌های قابل تبدیل، ضمانت‌نامه‌ها و عملیات ادامه‌دار نیز در معادلات در نظر گرفته شود، بدین ترتیب محاسبه‌ی سود تخمینی، دقیق‌تر خواهد بود. واضح است که هر چه سود تخمینی به‌ازای هر سهم در ابتدای سال شفاف‌تر باشد، در طول دوره نیاز کمتری به تغییر و تعدیل آن وجود خواهد داشت و اعتماد سهام‌دار نیز به سوددهی شرکت بیشتر خواهد شد.

سود نقدی (DPS) و ارتباط آن با EPS چیست؟

شاید این سؤال برای شما پیش آید که آیا EPS همان سودی است که به‌صورت نقدی به سهام‌داران پرداخت می‌شود؟ در شرکت‌های سهامی که دارایی آن‌ها متشکل از سرمایه‌گذاری چندین سرمایه‌گذار (سهامی خاص) یا عده‌ی کثیری از عموم مردم (سهامی عام) است، کل سود خالص حاصل‌شده در هر دوره بین سهام‌داران تقسیم نمی‌گردد و بخشی از آن در پایان هر دوره بر مبنای رأی اکثریت سهام‌داران یا سهام‌دار عمده‌ی شرکت در مجمع سالانه به‌عنوان سود انباشته برای توسعه‌ی کسب‌وکار ذخیره می‌گردد و آنچه باقی می‌ماند به‌عنوان سود قابل تقسیم نقدی اعلام می‌گردد.
با تقسیم کل سود قابل پرداخت نقدی بر تعداد سهام موجود در بازار، به عدد سود نقدی به‌ازای هر سهم (Dividend Per Share) می‌رسیم.
شرکت‌های سهامی اغلب پس از تشکیل مجمع تصمیم می‌گیرند چه میزان از سود خالص را به‌عنوان سود انباشته ذخیره و چه میزان را به‌عنوان سود نقدی تقسیمی (DPS) بین سهام‌داران توزیع کنند. مجمع گاه حتی کل سود خالص را به سود انباشته اختصاص داده، مبلغی برای تقسیم به‌صورت نقدی بین سهام‌داران در نظر نمی‌گیرد؛ این اتفاق اغلب در شرکت‌های نوپا و استارتاپی رخ می‌دهد که نیاز به افزایش سرمایه‌ی زیادی برای تحقیق و توسعه دارند.
برای آشنایی بیشتر با DPS و جزئیات آن می‌توانید به مقاله‌ی سود نقدی به‌ازای هر سهم (DPS) چیست؟ مراجعه فرمایید.

نکاتی در تفسیر EPS (مزایا و معایب)

EPS معیار خوبی برای سنجش عملکرد یک شرکت در کوتاه‌مدت نیست زیرا هزینه‌ی فرصت سرمایه را در نظر نمی‌گیرد و ممکن است با اقدامات کوتاه‌مدت دست‌کاری شود (بالاتر یا پایین‌تر نمایش داده شود)؛ یا برخی ضمانت‌نامه‌ها یا وام‌ها ممکن است طی دوره‌های بعدی نقد شوند و سود خالص شرکت را افزایش دهند که اقساط یا هزینه‌‌های آنها در سود و زیان این دوره محاسبه‌ شده است و EPS این دوره متأثر از آن است. پس برای تفسیر صحیح EPS باید دیدگاهی بلندمدت و جامع به عملکرد گذشته و آینده‌ی شرکت داشت و حداقل یک دوره‌ی دوازده‌ماهه تا تحقق EPS صبر نمود تا سودهای انباشته که به چرخه‌ی کسب‌وکار بازگشته‌اند و در محاسبه‌ی EPS لحاظ نشده بودند (EPS پایین‌تر نشان مفهوم EPS و DPS چیست؟ داده شده بود)، به سوددهی برسند.

به‌علاوه در تحلیل EPS شرکت‌ها باید در نظر داشته باشیم که سود محقق شده ناشی از فعالیت‌های مستمر و اصلی شرکت است. برای مثال در ارزش‌‌گذاری شرکت‌ها با استفاده از EPS اگر یک شرکت تولیدی سودی ناشی از فروش یک زمین شناسایی کرده باشد، آن سود به معنای موفقیت شرکت در خلق ارزش ناشی از فعالیت‌های اصلی نیست.

از سوی دیگر صِرف درنظرگرفتن EPS بالاتر نمی‌توان حکم به عملکرد بهتر یک شرکت داد، زیرا لازم است سود به‌دست‌آمده به‌ازای هر سهم در مقایسه با قیمت آن سهم در نظر گرفته شود. قطعاً 50 تومان سود برای سهمی 100 تومانی بسیار ارزشمندتر از 50 تومان سود برای سهمی 1000 تومانی است. پس ملاک صحیح‌تر برای تشخیص ارزشمندی یک سهم بر اساس میزان سوددهی آن، معیار P به E یعنی مقیاس قیمت (Price) به میزان سوددهی آن (EPS) است.

نسبت P/E (price/earnings ratio) و ارتباط آن با سود هر سهم چیست؟

تناسب بین قیمت سهم و سود سهم (نسبت P/E)، احتمالاً پرکاربردترین شاخص در بحث ارزش اوراق بهادار است که قیمت سهم را به میزان سوددهی هر سهم (EPS) مرتبط می‌کند. نسبت P/E بالاتر نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران به دلیل انتظارات رشد در آینده، حاضرند امروز قیمت بالاتری برای سهم بپردازند. در این فرمول P به معنای قیمت سهم (price) و E همان EPS است که میزان سوددهی به‌ازای هر سهم را نشان می‌دهد. باید در نظر داشته باشید که P/E شرکت‌ها متناسب با سایر شرکت‌های صنعت سنجیده می‌شود؛ به تعبیری دیگر P/E شرکتی در صنعت تکنولوژی نباید با P/E شرکتی در صنعت فولاد مقایسه شود.

جمع‌بندی آکادمی دانایان

در این مقاله دانستیم که سود خالص چگونه محاسبه می‌شود و نقش آن در تعیین EPS چیست؛ همچنین دانستیم اصطلاح سود تقسیمی به‌ازای هر سهم (DPS) به سودی اشاره دارد که شرکت در پایان یک دوره‌ (فصلی یا ۱۲ماهه) پس از کسر مبالغ مجاز برای اندوخته‌ها و پس‌اندازها (سود انباشته)، به‌ازای هر سهم جاری موجود در بازار واقعاً به سهام‌داران خود پرداخت می‌کند، پس در بسیاری از شرکت‌ها DPS از EPS بسیار کمتر است و گاه نمی‌توان آن را به‌عنوان درآمد چشمگیری در نظر گرفت.
همچنین دانستیم EPS معیار ارزش‌گذاری سهم بر اساس سود تحقق‌یافته و Forward EPS معیاری برای تخمین بازه‌ی رشد یا نزول قیمت آتی سهم، پیش از پایان دوره و تحقق واقعی سود، بر اساس اطلاعات در دسترس از عملکرد گذشته‌ی شرکت و پیش‌بینی‌های آتی مدیران از سوددهی شرکت است؛ این عدد مبنای قیمت‌گذاری سهم روی تابلوی بورس و معاملات خریداران و فروشندگان سهم، تحلیل‌های تکنیکال و بنیادی خواهد بود.
همان‌طور که گفته شد هنگام سرمایه‌گذاری در شرکت‌های سهامی، عده‌ای صرفاً از نوسان‌گیری سود (یا ضرر) می‌کنند و به دنبال سود نقدی در پایان دوره یا حتی در بلندمدت‌تر بهره‌بردن از سود انباشته نیستند. اما عده‌ای که دیدگاه بلندمدت (چندین ساله) نسبت به سرمایه‌گذاری در شرکت دارند باید بر اساس سودده یا زیان‌ده بودن شرکت مدنظر در سال‌های گذشته، رویکرد شرکت نسبت به میزان برداشت بخشی از سود خالص به‌عنوان سود انباشته، طرح‌های توسعه‌ای شرکت و سیاست تصمیم‌گیری شرکت برای میزان سود نقدی تقسیمی بین سهام‌داران تصمیم‌گیری کنند.

با مقایسه‌ی عملکرد شرکت مدنظر در سال‌های گذشته و نیز با شرکت‌های مشابه، به این نتیجه برسند که آیا برای بلندمدت تصمیم به نگهداری سرمایه در آن شرکت دارند یا بهتر است منتظر تشکیل مجمع نشده، به سود حاصل از نوسانات قیمت سهام بسنده نموده، با خروج به‌موقع سرمایه‌ی خود پیش از توقف در مجمع، آن را در زمینه‌های سودده دیگری سرمایه‌گذاری نمایند.
در صورتی خود صاحب کسب‌وکاری هستید یا به سرمایه‌گذاری یا شراکت در کسب‌وکاری علاقه دارید، برای آشنایی بهتر با مفاهیمی چون نحوه‌ی محاسبه‌ی سود و زیان و عوامل مؤثر بر آن از جمله‌ بهای تمام‌شده، سود ناخالص، هزینه‌های غیرعملیاتی، سود غیرعملیاتی و در آخر سود یا زیان خالص می‌توانید از دیگر مقالات مربوط به مبحث سود در سایت آکادمی دانایان استفاده نمایید.

تعریف سود هر سهم (EPS)

تعریف سود هر سهم (EPS) : پس از محاسبه ی سود خالص سال مالی، که از کسر نمودن هزینه های عملیاتی، مالی و مالیاتی از میزان فروش بدست می آید، اگر سود خالص را بر تعداد کل سهام شرکت تقسیم کنیم، سود هر سهم یا EPS هر سهم بدست خواهد آمد که مخفف عبارت انگلیسی earning per share است.

تعریف سود تقسیمی هر سهم (DPS) : بنا به تشخیص مجمع عمومی(انواع مجامع در مطلبی دیگر توضیح داده میشود) و تصویب اکثریت سهامداران آن تمام یا بخشی از EPS( سودی که شرکت به ازای هر سهم ساخته است) بین سهامداران تقسیم می گردد را سود تقسیمی یا DPS هر سهم می نامند و مخفف عبارت انگلیسی per share dividend است. البته به جز تصمیم و رای اکثریت سهامداران عوامل دیگری در تعیین این سود نقش دارند که عبارتند از کف و سقف قانونی آن، قوانین مرتبط به اندوخته قانونی و سود تقسیمی و غیره که در این مطلب مورد بحث نیستند. مفهوم بیست و ششم: ارزش خالص دارایی‌ها (NAV)
ارزش خالص دارایی‌ها یا NAV یک شرکت سرمایه‌گذاری با ویژگی‌های یک صندوق سرمایه‌گذاری مشترک (Unit Trust)، حاصل تفاوت کل دارایی‌ها منهای کل بدهی‌های آن است. در ارزشیابی شرکت‌ها،NAV را از طریق تفاوت ارزش دفتری دارایی‌ها و بدهی‌ها محاسبه می‌کنند و در صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک،NAV را از طریق کسر بدهی صندوق از ارزش روز کل پرتفوی به دست می‌آورند.مفهوم بیست و ششم: ارزش خالص دارایی‌ها (NAV)
ارزش خالص دارایی‌ها یا NAV یک شرکت سرمایه‌گذاری با ویژگی‌های یک صندوق سرمایه‌گذاری مشترک (Unit Trust)، حاصل تفاوت کل دارایی‌ها منهای کل بدهی‌های آن است. در ارزشیابی شرکت‌ها،NAV را از طریق تفاوت ارزش دفتری دارایی‌ها و بدهی‌ها محاسبه می‌کنند و در صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک،NAV را از طریق کسر بدهی صندوق از ارزش روز کل پرتفوی به دست می‌آورند.به‌عنوان نمونه در مثال فوق اگر تعداد سهام جاری شرکت 400 میلیون سهم باشد NAV هر سهم 2000 ریال محاسبه خواهد شد.
با منطق پیش گفته،NAV هر سهم نیز باید روزانه محاسبه شود. بایست توجه داشت که تعداد سهام جاری چنین شرکت‌هایی نیز غالباً روزانه تغییر می‌کند. چون سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری با ویژگی صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک یا یونیت‌تراست در هر زمان قابل بازخرید است.مفهوم ICO و IPO چیست؟
عرضه اولیه سکه و عرضه اولیه سهام هردو سبب افزایش منابع مالی بیزینس می‌شوند. درواقع این دو روش به مردم فرصت می‌دهند تا در یک بیزینس سرمایه‌گذاری کنند. مرتبه و اهداف بیزینس تعیین‌کننده چگونگی مفهوم EPS و DPS چیست؟ انتخاب استراتژی مناسب است.
به‌ طور کلی شرکت‌های باسابقه از طریق IPO سرمایه جمع‌آوری می‌کنند درحالی‌که استارت آپ‌ها و شرکت‌های نوپا از طریق ICO از کمک‌های مالی استفاده می‌کنند.
IPO/ عرضه اولیه سهام IPO مخفف عبارت Initial Public Offering و به معنای عرضه اولیه سهام است. به‌طورکلی IPO به عمومی شدن بیزینس‌های مستقر کمک می‌کند. اگر شما هم می‌خواهید وارد بورس اوراق بهادار شوید لازم است این فرایند رسمی را طی کنید.
به زبان ساده از طریق IPO می‌توانید سهام شرکت خود را به‌صورت عمومی به مردم عرضه کرده و وجوهی را جمع‌آوری کنید
این کار یک گام بلند در بیزینس شما خواهد بود، چراکه به شما امکان دسترسی به مقدار زیادی سرمایه را داده و درنهایت سبب گسترش و رشد بیزینس شما می‌شود؛ بنابراین تنها درصورتی‌که به سطح بالایی از بلوغ و ثبات مالی رسیده باشید IPO ایده بسیار خوبی برای بیزینس شما خواهد بود.

الزامات IPO
برای ثبت‌ یک IPO، باید بیانیه‌ای را به کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) ارائه دهید. این بیانیه شامل یک دفترچه راهنما متشکل از ریسک‌های موجود و صورت‌های مالی، برای نمایش به سرمایه‌گذاران بالقوه است. در طول در این مراحل لازم است با متخصصانی مانند وکلا، پذیره نویسان و حسابداران مشورت کنید. به‌محض انتشار این دفترچه راهنما برای عموم، شما وارد یک پروسه جدیدی شده و از طریق ملاقات با سرمایه‌گذاران بالقوه برای فروش سهام خود تلاش خواهید کرد. اساساً دفترچه مفهوم EPS و DPS چیست؟ راهنما مانند رزومه و پروسه‌های بعدازآن مانند مصاحبه شغلی عمل می‌کنند.

الزامات سرمایه‌گذار
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره بیزینس‌هایی که در شرف عمومی شدن هستند، سرمایه‌گذاران بالقوه مشتاق می‌توانند فرم‌های S-1 ثبت‌شده در SEC را جستجو کرده و در صورت یافتن IPO شرکتی که قصد سرمایه‌گذاری در آن رادارند لازم است پیش از هر چیزی در یک شرکت کارگزاری ثبت‌نام کنند.

نحوه عملکرد IPO
هنگامی‌که مشخص شد فعالیت شرکت شما از طریق IPO ادامه خواهد داشت لازم است سود سرمایه‌گذاران را مشخص کرده و منتظر بمانید تا پذیره نویسان قیمت را تعیین کنند. درصورتی‌که کسب‌و‌کار شما با موفقیت در یک IPO ثبت شود، شرکت شما دیگر به‌صورت خصوصی متعلق به شما نخواهد بود. سرمایه‌گذارانی که سهام شرکت شمارا خریداری می‌کنند، به‌عنوان یکی از مالکین جدید شرکت شناخته می‌شوند.مزایای IPO چیست؟مزایای اصلی عرضه اولیه سهام عبارت‌اند از:

افزایش فرصت‌های تجاری
زمانی که شرکت خود را از طریق IPO در عرضه عمومی قرار می‌دهید، درواقع شرکت را در معرض دید افراد و سازمان‌هایی قرار می‌دهید که احتمالاً در غیر این صورت هرگز از وجود بیزینس شما مطلع نمی‌شدند. این امر سبب افزایش فرصت‌های تجاری شده و شانس موفقیت شمارا افزایش می‌دهد.

جذب استعدادهای برتر
اگر از طریق IPO سرمایه جمع‌آوری کنید، می‌توانید از طریق گزینه‌هایی مانند ارائه سهام و سایر مزایای چشم‌گیر، کارمندان باکیفیت استخدام کنید.

بهبود اعتبار شرکت
به‌طورکلی شرکت‌های عمومی احترام بیشتری نسبت به شرکت‌های خصوصی در میان مردم‌دارند. اگر از طریق IPO به یک شرکت تجاری عمومی تبدیل شوید، نسبت به سایر رقبای خصوصی خود بهتر و کارآمدتر به نظرخواهید رسید.

معایب بالقوه IPO چیست؟
تعدادی از معایب IPO عبارت‌اند از:

طولانی بودن پروسه
شاید بتوان گفت یکی از مهم‌ترین معایب IPO طولانی بودن پروسه آن است، چراکه معمولاً این فرایند شش ماه یا حتی بیشتر از آن نیز به طول می‌انجامد. طولانی شدن این پروسه به دلیل وجود قوانینی است که قبل از به فروش گذاشتن سهام باید از آنها پیروی کنید.
قیمت بالا
اگر مایل به طی کردن مسیر IPO باشید برای تهیه پذیره‌نویسی، بایگانی، بازپرداخت و موارد دیگر، با هزینه‌هایی مواجه خواهید شد. این هزینه‌ها به‌سرعت جمع شده و ممکن است خسارت مالی به شما وارد کند.صندوق قابل معامله یا ETF چیست؟
صندوق‌های قابل معامله برای اولین بار در حدود سال 1993 به بازار وارد شدند. از آن زمان تا کنون، این صندوق‌ها محبوبیت فراوانی پیدا کرده‌اند. بدین صورت که امروزه ETF یکی از محبوب‌ترین راه‌های سرمایه‌گذاری است. این امر در درجه اول به این دلیل است که صندوق‌های قابل معامله به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهند که اوراق بهادار متنوعی را خریداری کنند، بدون آنکه با سرمایه‌ زیادی صرف کنند و درگیری زیادی با معاملات داشته باشند. «صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس» (Exchange-Traded Fund) یا به اختصار ETF نوعی از اوراق بهادار است که خود شامل مجموعه‌ای از اوراق بهادار مانند سهام است که اغلب تابع شاخص‌های معین بازار سرمایه به حساب می‌آیند. البته ETFها می‌توانند در هر بخش صنعت سرمایه‌گذاری کنند یا استراتژی‌های خاص خود را داشته باشند. ETF از بسیاری جهات شبیه صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک است. با این حال، ETF در طول روز در بازار بورس و معاملات (درست مثل سهام عادی) قابل معامله است. برای آشنایی با مفهوم سهام، پیشنهاد می‌کنیم آموزش «سهام چیست و سهامدار کیست؟ — به زبان ساده» را مطالعه کنید. صندوق قابل معامله در واقع سبدی از اوراق بهادار (سهام، اوراق قرضه، کالاهای اقتصادی یا ترکیب این‌ها) است و می‌توان آن را در بورس خرید و فروش کرد. ETFها دو ویژگی‌ جذاب دارند: یکی اینکه مانند صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، سبد متنوعی دارند و دیگر آنکه مانند سهام قابل معامله هستند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت، سرمایه‌گذاری در سهام و سرمایه‌گذاری مختلط، همه می‌توانند صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله نیز باشند. برای آشنایی بیشتر با صندوق‌های سرمایه‌گذاری و موضوعات مربوط به آن، می‌توانید به فیلم آموزش تامین مالی در بازار سرمایه مراجعه کنید. در این آموزشِ ۱۵ ساعت و ۵۳ دقیقه‌ای، می‌توانید با انواع بازارهای مالی آشنا شوید. در درس اول این آموزش، با بازارهای مالی و بازارهای تابعه آن‌ها آشنا خواهید شد. درس دوم درباره نرخ بهره و نحوه تعیین آن و درس سوم درباره نرخ بهره و ارزش‌گذاری اوراق قرضه است.

همه چیز درباره EPS سهم و سود TTM در بورس

EPS یا همان سود هر سهم یکی از مواردی است که افراد زیادی درباره آن اشتباه فکر می‌کنند. EPS سود هر سهم بر اساس عملکرد گذشته است و نباید معیاری برای سود آینده‌ی شرکت باشد. این سوء تفاهم باعث شده است که مفهوم نسبت P/E نیز در بین اهالی بازار به درستی درک نشده باشد. در این مقاله سعی کرده‌ایم به طور جامع همه چیز را درباره EPS سهم و سود TTM در بورس بیان کنیم. اگر با این مفهوم آشنا هستید این مقاله را از دست ندهید چرا که احتمالا تصور شما بعد از مطالعه این مقاله به کلی تغییر خواهد کرد.

منظور از سود سهام چیست؟

همان طور که احتمالا میدانید چیزی وجود دارد به نام سود سهام. هر شرکتی بسته به فعالیتی که دارد به صورت مستمر سودی را شناسایی میکند. در انتهای سال مالی این سود بین سهامداران شرکت تقسیم میشود. تا اینجای کار هیچ نقطه ابهامی وجود ندارد. اما از کجا باید سود یک شرکت بورسی را بررسی کنیم؟ نکته ای که باعث سوء تفاهم در بین افراد شده است این مسئله است که گاها مفهوم سود سهام رو با پارامترهایی مثل EPS یا DPS اشتباه می‌گیرند. اینها هر کدام مفهوم جداگانه‌ای دارد. در این مقاله به طور کامل به زبان بسیار ساده همه این مفاهیم را اموزش خواهیم داد.

EPS سهم چیست؟

اگر به تابلوی هر نماد در سایت TSETMC مراجعه کنید پارامتری را مشاهده خواهید کرد با عنوان EPS سهم.
یکی از اشتباهات رایج افراد مبتدی این است که EPS را معادل سود سهم در نظر می‌گیرند. برای روشن شدن مفهوم EPS به مثال زیر توجه کنید.

مثالی برای روشن شدن مفهوم EPS در بورس

برای نمونه در تصویر زیر EPS سهم وخارزم را در تاریخ 15 بهمن ماه 1399 مشاهده می‌کنید. زیر آن نوشته‌ی قرمز رنگی درج شده است با عنوان “EPS بر مبنای سود و زیان 12 ماهه اخیر (TTM) محاسبه شده است. برای اطلاعات بیشتر به کدال مراجعه کنید“. منظور این عبارت چیست؟

قبل از هر چیز اجازه دهید ببینیم سود TTM چیست؟

سود TTM چیست؟

سود TTM یعنی سود محقق شده در 12 ماه اخیر. دقت کنید این سود در 12 ماه اخیر در شرکت محقق شده است. توجه کنید این پارامتر کاری به سال مالی شرکت ندارد که سال مالی شرکت چه تاریخی هست. آن مقدار سودی که در 12 ماه اخیر محقق شده است با عنوان سود TTM شناخته میشود که دقیقا همان EPS سهم است که روی تابلو می‌بینید. بنابراین بخشی از این سود مربوط به سال مالی قبل است.

برای روشن شدن موضوع، تصویر زیر مربوط به اطلاعات تاریخ سال مالی و سود ساخته شده در دوره فعلی سهم وخارزم را مشاهده کنید.

همان طور که می‌بینید وخارزم در دوره 6 ماهه ابتدایی سال مالی خودش توانسته است 119 تومان سود محقق کند ولی سود TTM یا همون EPS سهم 153 تومان است که در تصویر اول نیز در تابلوی سهم درج شده است.

اگر 119 تومان را از 153 تومان کم کنید، به عدد 34 می‌رسید. آن 34 تومان اضافه مربوط به 6 ماهه‌ی انتهایی سال مالی قبل است که به این 119 تومان دوره 6 ماهه امسال اضافه شده است و EPS سهم (یا همان سود TTM یا همان سود 12 ماهه اخیر) 153 تومان شده است و در تابلوی سهم درج گردیده است.

با آمدن هر گزارش فصلی این EPS روی تابلو آپدیت میشود. بنابراین EPS سهم با هر گزارش فصلی که در سایت کدال منتشر می‌شود میتواند کم یا زیاد شود و در نهایت در پایان دوره 12 ماهه هر سال به میزانی میرسد که سود محقق شده در سال مالی اخیر است و سهم با آن مقدار سود به مجمع میرود تا در خصوص میزان تقسیم سود بین سهامداران تصمیم گیری شود.

DPS چیست؟

فرض کنید یک سهمی با 100 تومان سود به ازای هر سهم در پایان سال مالی خودش به مجمع می‌رود و در مجمع تصمیم گرفته میشود 20 تومان از این سود را در بین سهامداران تقسیم کنند و 80 تومان به عنوان سود انباشته در شرکت باقی بماند. آن 20 تومان سود به ازای هر سهم که به سهامداران تعلق می‌گیرد به عنوان سود نقدی یا DPS شناخته میشود.

آموزش گام به گام تحلیل بنیادی برای انتخاب سهم مناسب

برای دانلود کتاب آموزش گام به گام تحلیل بنیادی روی لینک زیر کلیک کنید.

آیا میخواهید در بورس به موفقیت برسید؟ آیا نمیدانید چگونه یک سهم را از منظر بنیادی تحلیل کنید؟ نبود منبع آموزشی مناسب در زمینه تحلیل بنیادی انگیزه ای شد تا در یک کتاب آموزشی به زبانی کاملا ساده و کاربردی، به کمک تصاویر گویا و آموزش گام به گام، روش انتخاب یک سهم را بر اساس نکات بنیادی آموزش داده ایم. قطعا این روش آموزشی را در هیچ کجا پیدا نخواهید کرد! این کتاب الکترونیکی را به تمام کسانی که می خواهند در بازار بورس به موفقیت مستمر برسند توصیه میکنیم .

جمع بندی در خصوص سود TTM و EPS سهم

تا اینجا گفتیم EPS سهم که روی تابلوی هر نماد در سایت TSETMC درج شده است همان سود TTM است. یعنی سود محقق شده در شرکت به ازای هر سهم در 12 ماهه گذشته. بنابراین بخشی از این سود مربوط به سال مالی گذشته است و این سودی نیست که امسال در پایان سال مالی شرکت شناسایی خواهد کرد.

نکته بسیار مهم: فریب EPS سهم و نسبت P/E را نخورید!

با توجه به آنچه گفته شد، EPS سهم و نسبت P/E سهم که روی تابلوی هر نماد درج شده است میتواند بسیار فریبنده باشد. اگر با نسبت P/E آشنا نیستید به مقاله نسبت P/E در بورس چیست مراجعه کنید.

اما چرا این پارامترها می‌تواند برای افراد مبتدی و تازه کار یک دام بزرگ باشد؟ فرض کنید سهمی در 3 ماهه آخر سال مالی گذشته 200 تومان سود ساخته و در 9 ماهه‌ی امسال صفر تومان سود ساخته است! با این اوصاف EPS سهم روی تابلو 200 تومان است ولی ممکن است قیمت سهم 300 تومان باشد و شما با کمال تعجب ببینید که سهم با مفهوم EPS و DPS چیست؟ P/E حدود 1.5 در حال معامله باشد!! از خودتان می‌پرسید مگر میشود، مگر داریم! بله میشود چراکه مثلا اگر گزارش 12 ماهه سهم در کدال منتشر شود و در 3 ماهه آخر امسال هم این سهم مثلا 10 تومان سود ساخته باشد، در آن صورت یک دفعه EPS روی تابلو آپدیت میشود و به عدد 10 تومان می‌رسد (در 12 ماهه اخیر سهم 10 تومان سود ساخته است) و P/E سهم با قیمت 300 تومان میشود عدد 30!!

بنابراین افراد غیر حرفه‌ای با دیدن P/E پایین یک سهم فورا نتیجه گیری می‌کنند که این سهم با این P/E پایین بسیار جذاب است و هیچ ریسکی ندارد و چشم بسته سهم را می‌خرند با این خیال که بازار در حال اشتباه کردن است! اما بعدها احتمالا متوجه اشتباهشان می‌شوند. این یکی از دام‌ها بزرگ بورس است. از سوی دیگر ممکن است سود یک سهم در سال‌های بعدی قابل تکرار نباشد. در حالت کلی بالا بودن P/E به منزله پر ریسک بودن یک سهم نیست و پایین بودن آن نیز به معنی کم ریسک بودن سهم نیست. در بورس آینده را می‌خرند نه حال را!

در این زمینه بد نیست نگاهی به مقاله فیلتر بورسی برای پیدا کردن سهام با کمترین P/E بیاندازید.

پیش بینی EPS قبل از آپدیت شدن آن

همان طور که گفتیم EPS سهم با آمدن هر گزارش فصلی روی تابلو آپدیت میشود. یک تحلیلگر بورس که در حوزه تحلیل بنیادی کار می‌کند باید بتواند قبل از آپدیت شدن EPS آن را پیش بینی کند که این کار تنها با تحلیل بنیادی اطلاعیه‌های مربوط به زیر مجموعه‌ها و اطلاعیه‌های فعالیت ماهانه شرکت که در کدال منتشر میشود امکان پذیر است.

همان طور که افراد ممکن است فریب P/E پایین یک سهم را بخورند، هستند بسیاری که فریب P/E بالای یک سهم را می‌خورند و سهم خود را در قیمت‌های پایین می‌فروشند و یا نمی‌توانند فرصت‌های طلایی بازار را شناسایی کنند چراکه نمی‌توانند سودآوری شرکت در آینده را پیش بینی کنند و درک تحلیلی درستی از این بابت ندارند. این افراد همان‌هایی هستند که اعتقاد دارند بازار تحلیل پذیر نیست!

در این زمینه پیشنهاد میکنیم مقاله یک نمونه تحلیل بنیادی سهام را مشاهده کنید.

نکات تکمیلی درباره دسترسی به اطلاعات سود TTM

اطلاعات مربوط به سود TTM و تاریخ سال مالی و مقدار سود محقق شده در دوره فعلی را می‌توانید در سایت رهاورد مشاده کنید و نیازی به مراجعه به کدال نیست. این سایت کار را برای شما راحت کرده است. نماد مورد نظر خود را سرچ کنید و در پایین صفحه این اطلاعات در دسترس است.

EPS منفی

در بعضی شرکت‌ها در تابلوی نماد، EPS منفی درج شده است که به معنی آن است که این شرکت در 12 ماهه اخیر به آن میزان ضرر شناسایی کرده است.

مفهوم EPS و DPS چیست؟

تعیین قیمت سهام چگونه صورت میگیرد؟

• توسط محمدرضا ابراهیم بای سلامی
• ۰۷/۲۱/۱۳۹۸
• کمتر از یک دقیقه

ایا تا به حال به این پرسش فکر کرده اید که قیمت هر سهام را چگونه مشخص می کنند. در این مقاله قصد داریم به این مسئله بپردازیم تا با قیمت هر سهم و نحوه ی ارزش گذاری آن آشنا شوید. در واقع هر سهم چهار نوع قیمت دارد. قیمت اسمی یکی از این چهار […]

روشهای خرید و فروش سهام

• توسط محمدرضا ابراهیم بای سلامی
• ۰۷/۲۱/۱۳۹۸
• کمتر از یک دقیقه

حتما میدانید که برای شروع سرمایه گذاری اولین قدم مراجعه به شرکت کارگزاری بورس و دریافت کد سهامداری است. اما پس از آن شما می توانید نسبت به شروع سرمایه گذاری و خرید و فروش سهام از چهار روش اقدام کنید که به ترتیب به آن می پردازیم. 1. مراجعه ی حضوری به کارگزاری شما […]

شاخص بورس چیست ؟

• توسط محمدرضا ابراهیم بای سلامی
• ۰۷/۲۱/۱۳۹۸
• کمتر از یک دقیقه

در معنای معمول ، شاخص معیاری است که بر اساس آن می توان چیزی را مشخص کرد. در بازار بورس، شاخص، معیاری است که می توان از طریق ان وضعیت گذشته و حال یک سهم را تجزیه و تحلیل کرد و برای پیش بینی روند آینده از آن استفاده کرد. بنابراین با توجه به […]

دلیل عدم پرداخت سود نقدی سهام در برخی شرکتهای بورسی چیست ؟

• توسط محمدرضا ابراهیم بای سلامی
• ۰۷/۲۱/۱۳۹۸
• کمتر از یک دقیقه

شرکتهایی که سود نقدی بالاتری دارند و آن را تقسیم می کنند معمولا قبل از برگزاری مجمع عمومی عادی رشد می کنند و برای بسیاری از سرمایه گذاران سود نقدی سهام بسیار جذاب است. شرکتهایی که در بورس تهران پذیرفته شده اند بر اساس قانون باید حداقل 10 درصد از سود فعالیتهای خود را بین […]

با مفهوم EPS و DPS آشنا شوید

• توسط محمدرضا ابراهیم بای سلامی
• ۰۷/۲۱/۱۳۹۸
• کمتر از یک دقیقه

مفهوم EPS و DPS :قبل از اینکه سال مالی شروع شود مدیران شرکتها بر اساس عملکرد سالهای گذشته و برنامه هایی که در نظر داشته اند را در سال بعد شروع میکنند و از این طریق ، سود سال اینده را پیش بینی می کنند و اما در سال اینده در هر دوره ی مشخص […]

سن مناسب برای سرمایه گذاری در بورس

• توسط محمدرضا ابراهیم بای سلامی
• ۰۷/۲۰/۱۳۹۸
• کمتر از یک دقیقه

معمولا کارشناسان و متخصصین اقتصادی بر این باورند که سن مناسب برای سرمایه گذاری خصوصا در بازار بورس سنی است که شما به اندازه ای بزرگ شده اید که بتوانید احساسات خود را کنترل کنید و صبر و تحمل و اعصاب قوی داشته باشید.پس سن مناسب برای سرمایه گذاری برای هر شخص میتواند تفاوت داشته […]

سود بورس چگونه به دست می آید و مزایای آن چیست ؟

• توسط محمدرضا ابراهیم بای سلامی
• ۰۷/۲۰/۱۳۹۸
• کمتر از یک دقیقه

افرادی که در بورس سرمایه گذاری می کنند اغلب نگران این موضوع هستند که سود بورس چگونه به دست می آید و یا سود خود را در این بازار چگونه به دست می آورند. در اینجا دو روش کسب سود از طریق خرید سهام شرکتها آورده شده است که به ترتیب به هر یک از […]

چگونه از حجم معاملات سهم سیگنال بگیریم؟

• توسط محمدرضا ابراهیم بای سلامی
• ۰۷/۲۰/۱۳۹۸
• کمتر از یک دقیقه

چگونه از حجم معاملات سهم سیگنال بگیریم؟ چگونه از حجم معاملات سهم سیگنال بگیریم؟ حجم معاملات سهم یا Volume یکی از اندیکاتورهای مهم در بازار بورس به شمار میرود. به صورت کلی این اندیکاتور تعداد دارایی، معاملات یا اوراق بهاداری را نشان میدهد که در طی یک بازه زمانی مشخص (عموما یک روز) در […]

کاربرد و مفهوم p/e و Eps

اطلاعات مفید در مورد دو مفهوم کاربردی p/e و Eps در آمار بورس

احتمال زیاد در تابلوی سازمان بورس اوراق بهادار به واژه p/e و eps برخورد کرده اید و اعداد جلوی آن هم برای شما جای سوال شده، در ادامه برای شما توضیج میدهیم که کار برد شان چیست. اصولا p/e همان نسبت درآمد هر سهم به قیمت آن است.

که به این صورت است : در آمد سهام در هر سهم /تقسیم بر قیمت سهم در بازار = < p/e>

عمدتا نوع محاسبه

بر اساس سودیست که شرکت به هر سهم داده است که اصولا در آخرین گزارش شرکت قابل مشاهده است، در جدول به سود پرداختی شرکت < dps >گفته میشود.
در این گزارشی که شرکت اعلام میکند مقدار سود سال آینده را بصورت پیش بینی ارائه میدهند که یکی از اصول انتخاب سهام برای خرید است.

در بعضی موارد شما با منفی روبرو میشوید، این بدین معانست که شرکت دارای سود دهی نیست که در بیشتر موارد تحلیلگران صفر را جایگزین عددی که تابلو نشان میدهد میکنند. در عکس زیر یک نمومه از نماد پتروشیمی با اسم زاگرس را مشاهده میکنید که دارای و < p/e>مناسب از نظر بنیاد شرکت هست.

در این قسمت ملاحظه میکنید که نماد ۲۰۷۸۷ ریال است که مفهوم آن یعنی این شرکت پیش بینی پرداخت این سود به هر سهم را دارد، که سود بسیار مناسبی هست.
و از طرفی

سهم نیز پایین است که معمولا تحلیل گران یکی از معیار های انتخاب سهامشان پایین بودن این عدد کمتر از ۱۰ میباشد دقت کنید که همیشه پی بر ای پایین
ملاک نیست و در تحلیل موئلفه های دیگیری هم نقش دارند.

ولی اصولا این اعداد نشان دهنده پتانسیل رشد و سود سازی سهام هستند که با دقت به وضعیت تکنیکال و فاندامنتال میتوانید انتخاب بهتری داشته باشید.